De techniek om uit rijpe cellen pluripotente stamcellen te ontwikkelen heeft veel onderzoek gegenereerd, met name in de regeneratieve geneeskunde. Toch is het gebruik van die stamcellen in, bijvoorbeeld, stamceltherapieën verre van probleemloos. Nu schijnen onderzoekers een manier gevonden te hebben om met behulp van RNA, het zwervende ‘broertje’ van DNA, veilige pluripotente stamcellen te maken, maar ook te veranderen. De pluripotente stamcellen zouden bijna lijken op originele embryonale stamcellen.
Nobelprijswinnaar Sjinya Yamanka is natuurlijk de grote man van de geinduceerde pluripotente stamcellen. De onderzoekers, van, onder meer, het Italiaanse instituut voor biomedische technologie
stellen, heel bescheiden, te hebben voortgebouwd op zijn werk.
Met die Yamanaka-technologie wordt al jaren driftig onderzoek gedaan. Het vervelende is alleen dat die op die wijze verkregen stamcellen nogal eens voor problemen kunnen zorgen. Zo ontwikkelen ze zich soms tot kankercellen en dat is natuurlijk niet de bedoeling als je patiënten wilt genezen met behulp van lichaamseigen stamcellen (want verkregen uit volwassen cellen van die patiënten.
Recenter is de inmiddels torenhoog geprezen CRISPR/Cas9-techniek beschikbaar gekomen, waarmee je heel nauwkeurig DNA, maar ook RNA kan bewerken, maar ook aan die methode zou onzekerheid kleven. Volgens de onderzoekers zou het inbrengen van RNA in de celkern een veiliger manier zijn om de cel te herprogrammeren tot stamcel dan het inbrengen van DNA of het gebruiken van (kreupele) virussen om dat te doen. Ze denken dat met behulp van RNA gereprogrammeerde stamcellen veiliger zijn voor klinisch gebruik en andere toepassingen.
Boodschapper-RNA
Ze gebruikten wel het CRISPR/Cas9-systeem. Dat deden ze door een boodschapper-RNA molecuul in de kern te introduceren, dat codeert voor Cas9, het knipmolecuul. Hoe is me niet helemaal duidelijk hoe het geheel werkt, maar ze ontwikkelden, naar eigen zeggen, een verbeterde RNA-procedure om stamcellen te maken en te verbeteren.
“We combineerden herprogrammering en genbewerking met behulp van een RNA-platform om de risico’s van de tot nu toe gebruikte methoden te verkleinen, die invloed kunnen hebben op het functioneren en de stabiliteit van de pluripotente stamcellen”, zegt onderzoeker James Kehler van het instituut voor biomedische technologie.
Het onderzoek werd uitgevoerd in samenwerking met medewerkers van het bedrijf Ascendance Biotechnologies. Opmerkelijk is dan ook dat in de samenvatting van het artikel in het Journal of cellular physiology staat dat het artikel is beschermd door auteursrecht. Waarschijnlijk liggen er plannen voor octrooiering.
De onderzoekers denken dat hun onderzoek bijdraagt aan de ontwikkeling van menselijke weefsels en organen. Daarnaast zou de uitwerking van medicijnen sneller kunnen worden beoordeeld in celkweken die hun oorsprong hebben in de gekweekte stamcellen. En nu maar afwachten of de veiligheid van ‘hun’ stamcellen inderdaad groter is dan van stamcellen die op andere manieren zijn geherprogrammeerd uit rijpe cellen.
Bron: Science Daily