Een rasterelektronenmicroscoopopname van alvleeskliercellen

De geschiedenis lijkt zich te herhalen. Al eerder in 2016 mocht ik melden dat er uit pluripotente stamcellen insulineproducerende betacellen waren gemaakt, maar ook dat was geen primeur. Nu meldt het Duitse Helmholtzcentrum nog maar weer eens dat uit pluripotente cellen van mensen insulineproducerende betacellen zijn gemaakt die goed reageren op wisselende glucosespiegels in het bloed. Wat ging er vorige keren fout?
Ligt het misschien aan de manier om die stamcellen om te zetten (te differentiëren) in betacellen? Het persbericht heeft het er over dat die omzetting erg ingewikkeld is. Er zouden zo’n twintig signaaleiwitten en andere verbindingen nodig zijn om de stamcellen de gewenste richting op te dirigeren.
Daar zijn labmedewerkers dan zo’n vier weken mee bezig. Daar komt nog eens bij dat niet alle stamcellen zich ontwikkelen tot de gewenste betacellen. Het schijnt de onderzoekers te doen te zijn geweest om die procedure te verbeteren.
Ze verrijkten de stamcelkweek met bepaalde alvleeskliervoorlopercellen. Dat zou de omzetting in alvleeskliercellen bevorderen. “Uit de ontwikkelingsbiologie weten we dat die cellen zich al ontwikkelen in het endodermstadium (van een foetus; as), de eerste differentiëringsstap”, zegt Heiko Lickert.

Die onderzoekers riepen daarbij de hulp in van CD177, een zogeheten monoklonaal antilichaam. Dat antilichaam zou een graadmeter voor de kwaliteit van de gevormde betacellen kunnen zijn. Lickert: “Met CD177 kunnen we al in een vroegtijdig stadium zien of de cellen op de juiste manier differentiëren. Dat bespaart een hoop tijd en geld.”

Meer en beter

Door toevoeging van CD177 aan de celkweek ontstaan uiteindelijk meer en beter functionerende betacellen, die goed reageren op glucoseconcentraties en voldoende insuline produceren. Volgens de onderzoekers zijn de aldus gevormde betacellen ook klinisch veilig te gebruiken. Die worden gescheiden van de niet-gedifferentieerde stamcellen. Dat zou een belangrijke stap zijn op weg naar toepassing in de praktijk voor mensen met suiker type I. Ik vraag me alleen af of die cellen bij een patiënt met type I suiker te implanteren zijn zonder dat het eigen afweersysteem die cellen dan weer aanvalt. Vertel me meer als er een klinische proef is gedaan met zo’n implantatie (dunkt me).

Bron: EurekAlert