Onderzoekers van de Stanforduniversiteit rond Eric Nguyen hebben het ki-systeem Evo, wijs gemaakt door de genomen van miljoenen bacteriën en bacteriefagen (bacterievirussen), zover gekregen om zelfstandig bacterie- en faaggenomen voor te stellen. Uit veiligheidsoverwegingen zijn hebben de onderzoekers geen ‘lesmateriaal’ uit de virale en eukaryote genomen meegenomen. Evo zou ook kunnen aangeven wat bepaalde veranderingen in een genoom voor het organisme zouden betekenen. Ook kan het systeem een ‘aannemelijk’ (levensvatbaar?; as) genoom van zo’n miljoen basenparen produceren.
Hoewel Evo naar behoren zou werken wil niet zeggen dat dat, in feite, grote taalmodel onfeilbaar is. Evo kan net zo in de fout gaan of zinloze informatie leveren als ChatGPT, zegt Susanne Gerber van de universiteit van Mainz, die niet het onderzoek was betrokken. “Daarom is het onontkoombaar om alle voorspellingen van Evo ook experimenteel te toetsen of zeker met de grootste omzichtigheid te behandelen.” Overigens ziet ze wel degelijk toekomst in dit soort hulpmiddelen, maar niet direct voor de klinische praktijk.
Als proeve van bekwaamheid moest Evo een nieuwe genschaar voor de CRISPR-methode ontwikkelen. Dat deed Evo en het resultaat noemden de onderzoekers Evo-Cas9-1. Die zouden ze ook met succes op bruikbaarheid hebben getoetst.
Evo is een basismodel dat is ontworpen om twee fundamentele aspecten van biologie vast te leggen, zeggen de onderzoekers: de multimodaliteit van het centrale dogma en de multischaalaard van de evolutie. Het centrale dogma integreert DNA, RNA en eiwitten, gaan ze verder, met een uniforme code en voorspelbare informatiestroom, terwijl evolutie de enorm verschillende lengteschalen van biologische functies verenigt die worden gerepresenteerd door moleculen, paden, cellen en organismen.
Frankenstein?
Verdere ontwikkeling van grootschalige biologische sequentiemodellen zoals Evo, gecombineerd met voortgang in DNA-synthese en genoombewerking, zal het vermogen versnellen om aan leven te sleutelen, stellen ze. Dat klinkt toch wel toch wel erg als dr. Frankenstein.
Bron: bdw versnellen