Een (retro)virus dat, ontdaan van DNA, dienst doet als ‘voertuig’ bij gentherapie.
Gentherapie kan goed uitpakken, maar het kan ook vreselijk fout gaan. Bij gentherapie wordt vaak gebruik gemaakt van het Murine Leukemie-virus (LMV), maar dan ontdaan van zijn DNA; een zogeheten vector. Als het mis gaat dan krijgt de behandelde patiënt leukemie en dat is natuurlijk niet de bedoeling. Onderzoekers van de Katholieke universiteit Leuven hebben de oplossing gevonden in een eiwit van een ander berucht virus: HIV.
“Wat we gedaan hebben”, zegt onderzoeker Rik Gijsbers, “is het HIV-eiwit met de kop vastplakken aan de staart van het MLV-eiwit.” In het wetenschappelijk bald Cell Reports, meldden de onderzoekers dat de aangepaste retrovirale vector goed werkt. “Proefnemingen in een celcultuur tonen aan dat met dit eiwit de virale vector zich altijd op de veilige plaats in het DNA van de cel nestelt, net zoals dat gebeurt bij HIV“, zegt Gijsbers.
Een aantal jaren geleden werden virale vectoren gebruikt om afwijkingen van het immuunsysteem bij kinderen te genezen met gentherapie. Daarbij werden MLV-vectoren gebruikt. Sommige kinderen kregen vervolgens leukemie. “In die gevallen nestelde de virale vector zich in de buurt van een kankergen”, legt prof. Zeger Debyser uit. “Dat verstoort het gen en leidt tot een hoger leukemierisico. Dat was een klap voor de gentherapie en was een een domper voor de ontwikkeling van de gentherapie.”
Tot voor kort was het niet bekend hoe de retrovirussen zich nestelden in de buurt van kankergenen. Daar hebben de Leuvense onderzoekers meer helderheid in verschaft. De Rijck: “In 2003 ontdekten we dat HIV een bepaald eiwit gebruikt als een soort anker om zich te nestelen in de gastcel. We keken bij MLV of dat dat ook deed en dat bleek ook zo. De zogeheten BET-eiwitten zijn de ‘ankers’ voor MLV.” Die ontdekking gaf de onderzoekers het idee de twee eiwitten te combineren.
Alles is nog niet in kannen in kruiken, zoals bij veel veelbelovend onderzoek. Gijsbers. “Maar dit opent nieuwe wegen naar de ontwikkeling van veilige virale vectoren voor gentherapie, vooral voor bloedziektes.”
Bron: Alpha Galileo