Tot nu wordt bij de CAR-T-therapie allen de zeta-keten (blauw) gebruikt. De delat-keten (roze) werkt uiteindelijk effectiever (afb: Susana Minguet et.al/Nature)
CAR staat voor chimere antigeenreceptor en de T voor de afweercellen (T-cellen) die een soort ‘hengel’ (=receptor) mee krijgen die heel specifiek kankercellen herkent. Die ontmoeting betekent dan de dood voor de kankercel. De CAR-T-therapie werkt goed, maar de aldus veranderde T-cellen al vrij snel aan het eind van hun latijn. Onderzoekers hebben nu geconstateerd dat een andere ‘hengel’ rustiger maar ook langer (en dus effectiever) werkt.
De CAR-T-behandeling wordt sedert 2018 in gespecialiseerde instellingen toegepast en is vooral werkzaam bij bloedkankers zoals leukemie. Vervelend is alleen dat de met de specifieke receptor uitgeruste T-cellen er nogal snel genoeg van hebben.
De receptor waar die T-cellen mee uitgerust worden is maar een deel van de natuurlijke receptoren. Zo’n receptor bestaat in de natuur uit vier verschillende eenheden, waarvan bij deze therapie alleen maar de zeta-eenheid wordt gebruikt om de T-cellen ‘de weg te wijzen’. “Dat is gedaan omdat die zeta-keten de T-cellen sterk activeert zodra die contact maakt met het oppervlak van een kankercel”, zegt Susana Minguet van de universiteit van Freiburg (D). “Tot nu toe was niet onderzocht of de andere drie delen – de gamma-, delta- en epsilonketen – ook voor CAR waren te gebruiken.”
Ultramarathon
Dat hebben de Freiburger onderzoeksters nu dus wel gedaan. Ze hebben die met nieuwe CAR’s uitgeruste T-cellen uitgeprobeerd op muisjes met leukemie. “Het verrassende was dat de zeta-keten een minder goede antitumorwerking had dan de andere drie ketens (als receptor op T-cellen; as)”, zegt medeonderzoeker Wolfgang Schamel.
Volgens de onderzoeksters is de sterke activering door de zeta-keten de oorzaak van de snelle uitputting van de T-cellen. Minguet: “Het is net alsof je de cellen aanzet om een ultramarathon op maximale snelheid te lopen.” De delta-keten bleek het beste resultaat te bereiken, constateerden de onderzoeksters. Die deed het rustig aan en dat bood de afweercellen de mogelijkheid met de ‘ideale snelheid’ te lopen, aldus de onderzoekster.
Bron: idw-online.de