Met fosforenolpyruvaat (PEP) wordt de rijping van Th17-cellen vertraagd en daarmee de autoimmuunreacties onderdrukt (afb: OIST)

Fosforenolpyruvaat (PEP), een afbraakproduct in de glycolyse (suikerafbraak) zou volgens Japanse onderzoekers een probaat middel zijn om te voorkomen dat het eigen afweersysteem zich tegen lichaamseigen componenten keert. Daarmee ligt mogelijk een behandeling in het verschiet tegen autoimmuunziektes als reumatische artritis en multiple sclerose.
“De sleutel voor het ontstaan van autoimmuunziektes, en dus de manier om die te behandelen, ligt in de cellen, maar hoe dat werkt is onduidelijk”, zegt Hiroki Ishikawa van het instituut voor wetenschap en techniek in Okinawa (OIST in Engelse afko). “Nu zijn we op een verbinding gestuit die de ontwikkeling van deze ziektes zou kunnen onderdrukken.”
De onderzoekers hebben zich gericht op een bepaald type afweercellen: de T-helper-17-cellen (Th17). Die afweercellen komen in grote hoeveelheden voor in de darmen en normaal helpen ze, zoals de naam al suggereert ziekteverwekkers te bestrijden, maar soms gaat dat mis. De Th17-cellen zijn wat hun energievoorziening betreft met zoals andere cellen afhankelijk van de suikerafbraak (glycolyse).
“Interessant is dat een overmatige glycolyse de Th17-celactiviteit onderdrukt”, legt hoofdauteur Tsung-Yen Huang uit. “Dus veronderstelden we dat producten die bij die afbraak ontstaan daarvoor verantwoordelijk zijn.”

Een van die reactieproducten is fosforenolpyruvaat (PEP, dus). De onderzoekers ontdekten dat behandeling met PEP bij muisjes de rijping van Th17-cellen vertraagt, waardoor de ontstekingsreactie onderdrukt wordt, zonder dat de energievoorziening van de cel (glycolyse) wordt verstoord.

JunB

Nader onderzoek naar het mechanisme achter dat resultaat leerde de onderzoekers dat daarbij het eiwit JunB een grote rol speelt. Dat eiwit is verantwoordelijk voor de rijping (het volledig functioneel worden) van Th17-cellen door zich aan bepaalde genen te binden. PEP blokkeert de activiteit van JunB.

De onderzoekers probeerden hun nieuwe kennis uit bij muisjes die met een autoimmune zenuwontsteking waren opgezadeld. Die ziekte heeft wel iets weg van MS. Ze behandelden de proefdiertjes met PEP en de diertjes leken daar baat bij te hebben. Huang: “PEP heeft klinische mogelijkheden, maar eerst moeten we nog de effectiviteit van de behandeling vergroten.”

Bron: Alpha Galileo