De geelwitte stipjes zijn de plaatsen waar de gele vlek is aangetast, waardoor het zicht slechter wordt
Er is een bRNA-vaccin dat zou beschermen tegen de gevolgen van leeftijdsgebonden maculadege-neratie (LMD). Dat onderdrukte de abnormale groei van bloedvaten in het netvlies bij muisjes en voorkwam zo gezichtsverlies. Het vaccin is net zo effectief als conventionele antilichaamthe-rapieën voor maculadegeneratie, maar vereist slechts één injectie, niet in het oog, maar intramusculair.
De macula (Latijn voor vlek) wordt in Nederland vaak de gele vlek genoemd. Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) is een van de meest voorkomende oorzaken van slechtziendheid en blindheid bij ouderen. Wereldwijd lijden bijna 200 miljoen mensen aan deze progressieve netvliesbeschadiging, en dit aantal neemt toe. Hoewel een gezonde levensstijl en voeding de ziekte kunnen vertragen, is er momenteel geen genezing mogelijk.
Er zijn twee soorten AMD: een droge en een natte vorm. Bij de droge vorm sterven de pigmentcellen in het netvlies af. Bij natte AMD groeien abnormale, lekkende bloedvaten in het netvlies, waardoor vocht lekt. Deze bloedvatvorming kan ook bij andere oogaandoeningen voorkomen. Onbehandeld leidt netvliesvocht geleidelijk tot verlies van gezichtsvermogen en uiteindelijk tot blindheid.
Momenteel is er maar één manier om dit proces te vertragen: door regelmatig medicijnen rechtstreeks in het oog van de getroffen persoon te injecteren om de vorming van dergelijke bloedvaten te stoppen. Gangbare antilichaampreparaten richten zich op een groeifactor (VEGF) en zijn bedoeld om de groei van aderen te remmen. Deze injecties zijn echter extreem stressvol en arbeidsintensief om toe te dienen. Sommige patiënten reageren ook niet op deze behandeling.
Onderzoekers onder leiding van Yasuo Yanagi van de universiteit van Yokohama hebben nu een alternatieve behandeling voor natte AMD ontwikkeld: een boodschapper-RNA-vaccin dat intramusculair kan worden geïnjecteerd. Dergelijke vaccins zijn tot nu toe voornamelijk gebruikt of onderzocht voor coronavirus en kanker. Voor het eerst wordt deze technologie nu getest voor een chronische oogziekte.
LRG1
Het gebruikte RNA bevat de code voor het eiwit leucinerijk alfa-2-glycoproteïne 1 (LRG1). Dit eiwit bevordert de bloedvatvorming en is in verhoogde concentraties aanwezig bij patiënten met AMD, zoals blijkt uit eerdere studies. Wanneer dat b-RNA het lichaam wordt gespoten, produceren ook andere cellen buiten het oog dat eiwit. Daarop reageert het afweersysteem dat antilichamen aanmaakt om LRG1 te remmen.
De onderzoekers keken hoe dit vaccin werkte bij muisjes met natuurlijke en lasergeïnduceerde AMD-bloedvatvorming. Ze injecteerden een dosis van het vaccin met een tussenpoos van 14 dagen. Ze namen ook regelmatig bloedmonsters af bij de muizen en onderzochten hun ogen.
De onderzoekers troffen inderdaad antilichamen tegen LRG1 in het bloed van beide groepen muisjes aan. Vergeleken met een controlegroep vormden de gevaccineerde dieren ook significant minder nieuwe abnormale bloedvaten in hun netvliezen. Dit effect was al binnen een week na de eerste dosis merkbaar. Overigens moet nu nog worden aangetoond dat deze behandeling ook veilig is toe te passen bij mensen.
Bron: phys.org