Cellen gebruiken vesikels voor een groot aantal taken

Als afweercellen in ons lichaam bedreigingen ontdekken dan komt het in het geweer. Dat vereist communicatie tussen de afweercellen, want het verweer moet afgestemd zijn op de ‘aanvaller’ of ontspoorde cel (kanker). Daarbij spelen T-cellen, antigeenpresenterende cellen en antilichamen producerende B-cellen een belangrijke rol. Die communicatie verloopt via celcontactpunten, de afweersynapsen, waarbij de ‘berichten’ vervoerd worden in nanogrote ‘bootjes’ (ectosomen).
Mike Dustin en medeonderzoekers van de universiteit van Oxford hebben die ‘bootjes’, die ze ectosomen of ook wel micovesikels noemen, gevolgd en hun lading onderzocht. Daartoe ontwikkelden ze een synthetische cel, waarmee ze de boodschappen van T-cellen onderschepten. Met behulp van een hogeresolutiemicroscoop (dSTORM) kwamen ze er achter dat die synaptische ectosomen van T-cellen ondanks hun geringe afmetingen voldoende informatie kunnen bevatten voor de aansturing van bepaalde antigeenpresenterende cellen (onder andere dendritische cellen). Die ectosomen maar ook de synthetische versies die de onderzoekers ‘bouwden’ zorgen ervoor dat die dendritische cellen rijpen. Dat is wezenlijk voor een adequate afweerreactie.
ESCRT

Via de dSTORM werd ook duidelijk dat zowel de functies voor de herkenning van de ziekteverwekker (antigeen) als het ‘draaiboek’ voor de afweerreactie in eenzelfde ectosoom aanwezig kunnen zijn. Dat wijst er op dat de T-cellen al heel specifiek zijn in hun reactie. Met behulp van de massaspectrometer en de CRISPR-techniek ontrafelden de onderzoekers de eiwitmechanismen die bij die ‘verborgen berichten’ een rol spelen: de zogeheten ESCRT-eiwitten.

“De vorming en samenstelling van die ectosomen hangt af van directe moleculaire reacties in de afweersynaps”, zegt medeonderzoeker David Saliba. “Daarmee krijgen we een beter inzicht in de cel/celcommunicatie.” En, dat is natuurlijk de stille hoop, ook meer inzicht hoe je het afweersysteem kunt sturen als het een enkele keer niet adekwaat optreedt zoals bij kanker.

Bron: EurekAlert