Is de CRISPR/Cas9-schaar een zegen of een vloek?

Genetische gemanipuleerde dieren, de ontdooiing van de ‘eeuwig’ bevroren gronden en de averechtse effecten van klimaatmaatregelen zijn volgens de Unep, de milieuorganisatie van de VN, onderschatte bedreigingen van het milieu, die ons op den duur zullen opbreken.
De VN waarschuwen voor vijf bedreigingen van het wereldmilieu waar te weinig aandacht voor zou zijn. Zo zou de natuur (inclusief de mens) met grote problemen te kampen krijgen als het genetisch veranderen van dieren vrij baan krijgt of als de permafrost dooit en grote hoeveelheden broeikasgassen vrijkomen. Daar komt bij dat, mede door een nog steeds stijgende wereldbevolking, het leefgebied van planten en dieren steeds verder versnipperd raakt, er steeds meer ‘fout’ stikstof in het milieu terechtkomt en veel klimaatmaatregelen de situatie eerder verslechteren dan verbeteren.
De mens is er in geslaagd om in maar enkele decennia de aarde 170 maal sneller op te warmen dan normaal, driekwart van het aardoppervlak te veranderen en 93% van alle rivierlopen te verleggen, schrijft Joyce Msuya, secretaris-generaal van de Unep. “Dat toont aan dat wij mensen niet alleen in staat zijn onze biosfeer drastisch te veranderen, maar ook dat we nu ook de bouwstenen van het leven uit het niets zelf kunnen maken.”

Synbiologie

In de jaren 70 en 80 ontstond er nog grote onrust, in ieder geval in Europa, over de mogelijkheid tot het manipuleren van genetische eigenschappen. Nu is de synthetische biologie een stuk verder dan toen, maar is er nauwelijks discussie.
De ontdekking een aantal jaren geleden van een bacterieel verdedigingssysteem tegen virussen (voor het gemak aangeduid met de CRISPR-techniek) heeft het mogelijk gemaakt om steeds verfijndere ingrepen in het genoom te plegen.
Er worden al veldproeven genomen met genetische veranderde muggen die via ‘gendruk’ populaties van ziekteverspreidende muggen zouden moeten uitroeien. Volgens de Unep zitten er aan dergelijke technieken grote ethische vraagstukken vast. De steeds eenvoudiger toe te passen techniek zou wel eens kunnen worden misbruikt voor het vernietigen van oogsten of voor biowapens, vreest de Unep.

Bron: der Spiegel