De CRISPR/Cas9-schaar

Onderzoekers van het Engelse Sanger-instituut en van de universiteit van Cambridge hebben een naar eigen zeggen verbeterde en efficiëntere vorm van de CRISPR-techniek ontwikkeld. Ze hebben de nieuwe ‘versie’ sOPTIKO of sOPTIKD gedoopt. Met dat systeem zou je processen in de celontwikkeling kunnen volgen. Dat helpt om uit te pluizen hoe gezonde cellen functioneren, maar ook cellen kunnen ontaarden.
sOPTIKO is een CRISPR/Cas9-techniek die genen uitschakelt door het DNA te verstoren, de D-variant legt genen het zwijgen op door de boodschapper RNA aan te pakken. Op die manier kunnen onderzoekers genen uitschakelen in elke fase van de ontwikkeling van stamcel tot volwassen cel. Hiermee zouden onderzoekers snel en nauwkeurig de rol van de diverse genen in de celontwikkeling kunnen onderzoeken.
Het menselijk lichaam zou zo’n 37 biljoen cellen bevatten. Elke cel heeft zo’n 20 000 genen. Er zijn enkele honderden verschillende celtypen. Dat betekent dat tijdens de ontwikkeling van stamcel tot volwassen cel diverse combinaties van genen in de verschillende fases actief moeten zijn. Al je in een bepaalde fase in de ontwikkeling van een cel bepaalde genen kunt uitschakelen, dan kun je er achter komen wat hun rol in die ontwikkeling is.
“Als een cel zich ontwikkelt vanuit een stamcel, dan spelen de genen verschillende rollen. Als we voorheen een gen uitschakelden, dan konden we alleen zien welk effect dat had op de eerste stap. Door het gen eerst gewoon te laten functioneren en dat dan in een latere fase uit te schakelen met sOPTIKO, kunnen we ook zien wat dat gen doet in een latere ontwikkelingsfase”, zegt onderzoeker Ludovic Vallier.

Meer genen tegelijk

Met deze twee CRISPR/Cas9-methodes kunnen ook meer genen tegelijk worden uitgeschakeld of lamgelegd. Bovendien zou dit, vrij verkrijgbare systeem, veel sneller en goedkoper werken dan andere technieken, stellen de onderzoekers. Ook zou het in vrijwel elk denkbaar weefsel (=celtype) functioneren, zodat er voor een ander celtype niet iets opnieuw hoeft te worden opgebouwd.
“De belangrijkste voordelen van sOPTIKO/sOPTIKD boven andere CRISPR-technieken dat de techniek ook echt werkt en bij bijna elk celtype te gebruiken is”, zegt medeonderzoeker Alessandro Bertero. “In het verleden gebeurde het nog wel eens dat we de genactiviteit alleen in bepaalde weefsels konden bestuderen. Nu kun je dat parallel in een gen doen bij verschillende celtypen met verschillende functies.”

Bron: EurekAlert