Een ontceld kunstmatig bloedvat (afb: univ.v.Minnesota)
Onderzoekers hebben bloedvaten in het lab gekweekt, maar wat meer is, is dat die bloedvaten ‘aansloegen’ bij lammeren. Nu zullen klinische proeven bij mensen moeten aantonen dat de techniek ook voor mensen bruikbaar is. De onderzoekers denken aan toepassing bij kinderen met aangeboren hartafwijkingen.
Organen en ook bloedvaten kweken in het lab lukt al, tot op zekere hoogte. Belangrijk is natuurlijk dat die gekweekte organen en bloedvaten ook in het echt functioneren. Dat schijnen de onderzoekers van de universiteit van Minnesota (VS) onder leiding van Robert Tranquillo nu te hebben aangetoond. Ze maakten buisjes in het lab uitgaande van huidcellen. Ze verwijderden vervolgens de huidcellen om het risico voor afstoting tot een minimum te beperken.
Dat zou ook betekenen dat de ‘bloedvaten’ kunnen worden bewaard en gebruikt wanneer ze nodig zijn, zonder dat daarvoor cellen van de patiënt nodig zijn. Als de buisjes geïmplanteerd werden bij lammeren, dan werden die bezet met de eigen bloedvatcellen van het lam in kwestie.
“Het zou wel eens voor het eerst kunnen zijn dat we materiaal van de plank kunnen gebruiken, dat in het lichaam van de patiënt groeit”, zegt Tranquillo. In de toekomst zou dat kunnen betekenen dat kinderen met aangeboren hartafwijkingen maar een keer geopereerd hoeven worden in plaats van vijf of meer keren zoals nu gebeurt voordat ze volwassen zijn.”
Om de ‘bloedvaten’ te maken combineerden de onderzoekers huidcellen van schapen met het bloedstollingseiwit fibrine in de vorm van een buis. Daarna voorzagen ze het ‘bouwsel’ in een bioreactor met pulserende bewegingen gedurende vijf weken van voedsel. Die pulserende toevoer van voedingsstoffen door de speciaal door de onderzoekers ontwikkelde reactor was bedoeld om het ‘bloedvat’ te versterken en stijver te maken.
Zeep
Na die vijf weken werden de cellen in het buisje met een zeepachtige substantie verwijderd. Het overblijvende buisje zou geen afstotingsreactie uitlokken als dat geïmplanteerd wordt. Vervolgens werden delen van de longslagaders van drie vijf weken oude lammeren vervangen door de gekweekte ‘bloedvaten”. Die vaten werden al ras bezet door eigen bloedvatcellen van het lam, waardoor het een geheel werd met de slagader.
“Belangrijk is dat die cellen in dat buisje groeien”, zegt Tranquillo. “Als dat niet gebeurt dan kan het bloedvat niet groeien. Dit is het volmaakte huwelijk tussen weefseltechniek en regeneratieve geneeskunde, waarbij weefsel dat in het lab is gekweekt, na implantatie zich gedraagt als levend weefsel.”
Als de lammeren bijna een jaar zijn is het bloedvat 56% in diameter gegroeiden de hoeveelheid bloed die er doorheen kan worden gepompt met 216% toegenomen. Het verbindende bloedvateiwit collageen was met 465% toegenomen. Dat bewijst dat het vat niet alleen uitgerekt wordt, maar ook echt groeit.
Er zijn geen negatieve bijwerkingen gevonden zoals stolsels, vatvernauwing of verkalking. Tranquillo: “Het vat groeide en er gebeurden geen foute dingen. De resultaten zijn zeer bemoedigend. Nu is het zaak om de bruikbaarheid van de techniek de beproeven in klinische proeven met mensen.
Bron: Science Daily