Zo ongeveer zou de iNKT-celtherapie (al of niet met CA-receptor) er uit moeten zien (afb: Yang et.al.)

Er wordt veel aan immuuntherapieën gesleuteld om die ook te kunnen gebruiken tegen kanker, maar een immuuntherapie die tegen alle kankersoorten kan worden ingezet is er niet. Het lijkt er ook op dat elke patiënt een eigen behandelwijze nodig heeft, wat de praktische waarde daarvan niet bevorderd (al was het maar door de hoge prijs). Nu denken onderzoeksters van de universiteit van Californië in Los Angeles een grote stap gezet te hebben in de richting van een immuuntherapie voor kanker die ‘van-de-plank’ komt. Daartoe maken ze gebruik van weinig voorkomende afweercellen die ze tot grote aantallen vermenigvuldigden en die voor langere tijd kunnen worden bewaard.
“Om zoveel mogelijk patiënten te kunnen bereiken moeten die celtherapieën in massa geproduceerd, ingevroren en over de hele wereld verstuurd worden”, zegt Lili Yang. “Op die manier zijn deze therapieën direct beschikbaar voor patiënten als ze die nodig hebben.”
De onderzoeksters ontwikkelden een nieuwe manier om bepaalde natuurlijke doder-T-cellen (iNKT-cellen in Engekse afko) te produceren die uiterst effectief zijn, maar die geen afweerreactie teweegbrengen als die bij anderen dan de celleverancier moeten acteren.
De onderzoeksters maakten die dodercellen uit bloedstamcellen. Die cellen kwamen van bloedstamcellen uit navelstrengen van vier donoren en van acht bloeddonoren (zogeheten perifeer bloed, bloed van buiten het beenmerg). “Uit een navelstreng kunnen zo’n 5000 doses voor een therapie worden gehaald en uit een bloeddonatie tot 300 000”, zegt Yang. “Daardoor kunnen de productiekosten van de therapie aanzienlijk worden gedrukt.”

100 000

De onderzoeksters veranderden de genen van de bloedstamcellen om ze te herprogrammeren zodat ze zich zouden ontwikkelen tot de gewenste iNKT-cellen. Vervolgens werden die cellen in een gekweekt zwezerikorgaantje geplaatst. De zwezerik (thymus) is in het lijf het orgaan waar T-cellen rijpen. Na zo’n acht weken in die namaakzwezerikjes bleek elke bloedstamcel gemiddeld zo’n 100 000 iNKT-cellen te hebben gekweekt.

Daarvan werd de strijdlust tegen kankercellen getest en vergeleken met die van natuurlijke dodercellen. De gekweekte iNKT-cellen bleken veel beter te scoren tegen allerlei soorten kankercellen zoals leukemie-, longkanker- en prostaatkankercellen dan de natuurlijke doder-T-cellen. Die strijdlust bleven ze behouden nadat ze waren ingevroren en weer ontdooid, een belangrijk aspect voor een immuuntherapie-van-de-plank.
De onderzoeksters voorzagen de iNKT-cellen van een chimere antigeenreceptor (CAR), waarmee die een bepaalde type kankercel kunnen herkennen. Ze testten die op tumorcellen van multipele myeloom, een bloedkanker, in muisjes die waren opgezadeld met myeloomcellen van mensen. Die CAR-iNKT-cellen maakten een radicaal einde aan de kankercellen in de proefmuisjes. Er ontstonden geen problemen met een reactie van het afweersysteem tegen de ingebrachte en gemanipuleerde afweercellen.
De onderzoeksters werken nu aan het verbeteren van de productiemethode, waardoor de iNKT-cellen (al of niet met CA-receptor) beter in massa zijn te produceren, zodat uiteindelijk dit idee in de praktijk kan worden toegepast.

Bron: Science Daily