Streptokokken die longontsteking veroorzaken (afb: WikiMedia Commons)
Onderzoekers denken een andere of aanvullende behandelmethode te hebben ontdekt om bacteriële longontsteking te behandelen dan met antibiotica, waar bacteriën steeds vaker resistent voor zijn. Ze hebben zich gericht op de eigen afweercellen van de proefmuisjes, de macrofagen, en bepaalde natuurlijke stoffen die ontstekingen binnen de perken moeten houden: epoxyeicosatrieenzuren (in Angelse afko aangeduid met EET’s.
Volgens de wereldgezondheidsorganisatie is longontsteking veroorzaakt door streptokokken (Streptococcus pneumoniae) de belangrijkste doodsoorzaak bij mensen die longontsteking krijgen. Daartegen worden vaak antibiotica gebruikt, maar door de toenemende antibioticaresistentie werkt dat steeds minder adequaat.
Om weefsel gezond te houden beperken die EET-zuren de ontstekingen binnen de perken. Bij ontstekingen veroorzaakt door de longontstekingstreptokokken ontstaan stoffen die macrofagen aanzetten de bacteriën op te vreten. De onderzoekers onder aanvoering van Matthew Edin kwamen er achter hoe ze die macrofagen er toe konden aanzetten om meer bacteriën te verorberen. Dat was door af te remmen wat de EET-zuren gewoonlijk doen (het afremmen van de ontstekingen).
Het bleek dat een bepaald eiwit, oplosbaar epoxyhydrolase (sEH), TEE-zuren afbreekt. Als de aanmaak van sEH wordt geblokkeerd dan stijgen de concentraties van de zuren razendsnel, daarmee het werk van macrofagen dwarsbomend.
Als je de EET-zuren blokkeert met een synthetisch molecuul (EEZE gedoopt) dan sloegen de macrofagen aan het schransen (van de kwalijke bacteriën). Bij de proefmuisjes werkte dat en ook bij long- en bloedmonsters van menselijke vrijwilligers.
Veilig?
EEZE zou, dus, veilig en doelmatig zijn bij muizen, maar de onderzoekers hebben er alle vertrouwen in dat die aanpak ook bij mensen zou kunnen werken. Edin: “Deze nieuwe moleculen kunnen via een verstuiver of pil worden ingenomen en maken antibiotica effectiever.”
Darryl Zeldin, directeur van NIEHS, heeft de EET-zuren jaren bestudeerd. Die hebben goede eigenschappen en verhogen de levensduur van cellen, maar bij ontstekingen zou er iets fout kunnen gaan, afhankelijk van de omstandigheden. “Ze onderdrukken de ontstekingsreactie, dat is goed, maar ze blokkeren te veel, waardoor macrofagen geen bacteriën meer verorberen en dat is niet goed.”
Andere onderzoekers hebben verschillende sEH-remmers uitgeprobeerd om te kijken of die helpen tegen pijn, hoge bloeddruk of chronische longontsteking. Dat zou volgens Edin wel eens link kunnen zijn. “Ze moeten oppassen dat hun patiënten dan geen longontsteking krijgen. Ons onderzoek toont aan dat het blokkeren van sEH de ontsteking erger maakt.”
Bron: Science Daily