De interfererende RNA-sequenties blijken bij muisjes kanker te temperen (afb: Peter, Northwesternuniv.)

Het staat er een beetje bot in de kop, maar het is wel waar: Huntingtonpatiënten hebben 80% minder kans om kanker te krijgen dan de gemiddelde mens.  Het blijkt dat de oorzaak voor die ziekte dodelijk is voor kankercellen. Dat zou een nieuwe aanpak kunnen vormen van kanker. Alweer, denk ik dan, want er worden al zo veel strategieën bedacht om kanker om hals te brengen, maar het ei van Coloumbus zit daar nog steeds niet bij (als dat al bestaat).

De hersenziekte van Huntington, die gepaard gaat met bewegings- en spraakstoornissen, wordt veroorzaakt door een overmaat aan herhaalde RNA(niet DNA-)sequenties in het huntingtin-gen. Die herhalingsreeks schijnt ook dodelijk te zijn voor kankercellen. Deze RNA-sequenties schijnen genen in de cel aan te vallen die wezenlijk zijn voor overleving. Daar schijnen speciaal hersencellen gevoelig voor te zijn, maar kankercellen nog meer.
“Dat huntingtin-molecuul is een supermoordenaar van alle tumorcellen”, zegt onderzoeker Marcus Peter van de Amerikaanse Northwestern-universiteit. “We hebben nog nooit zoiets krachtigs gezien.” Er bestaat geen kuur voor de ziekte die zowel de geestelijke als lichamelijke vermogens van de patiënt verwoest.

De behandelwijze werd uitgeprobeerd door die zogeheten interfererende RNA-sequenties (siRNA) bij muisjes in te spuiten, die waren opgezadeld met een menselijke vorm van eierstokkanker. Daardoor vertraagde de tumorgroei aanmerkelijk zonder dat de toevoeging andere negatieve effecten had op de muisjes, stellen de onderzoekers. Ook bleken de kankercellen geen afweermechanisme op te bouwen tegen deze behandeling.
Peter en zijn medeonderzoekers zijn nu bezig hun methode te verfijnen om de doeltreffendheid ervan de tumor te bereiken te vergroten. Een, denk ik, verwant punt van aandacht, stabiliserende, nanodeeltjes te ontwikkelen waarin die siRNA-sequenties kunnen worden vervoerd.

Ook andere kankers vatbaar

Medeonderzoekster Andrea Murmann heeft de sequenties ook gebruikt bij proefdieren met andere vormen van kanker zoals borst-, prostaat-, lever- en longkanker in kankercellijnen van muizen en mensen. Het molecuul doodde alle kankercellen in beide cellijnen.
Het Huntington-wapen werd door Murmann ontdekt toen zij met Peter op zoek was naar een oud ‘moordwapen’ dat in alle cellen aanwezig is en kanker afmaakt. “Ik dacht dat er misschien een situatie is waarin dat ‘moordwapen’ in bepaalde mensen overactief is, waardoor weefsel verloren gaat. Deze patiënten hebben niet alleen een ziekte met een RNA-aandeel, maar ook minder kanker.” Uit haar speurtocht bleek dat Huntington de meest aangewezen ziekte was in dit opzicht.
Toen ze de herhaalde RNA-sequenties bekeek in het huntingtin-gen, zag ze een overeenkomst met het ‘moordwapen’ dat Peter eerder had gevonden. Beide waren rijk aan C- en G-nuceotiden, twee van de vier ‘DNA-letters’. “Giftigheid gaat samen met een overmaat aan C’s en G’s”, zegt Murmann. “Die overeenkomsten trokken onze aandacht.”
Ieder mens heeft op zijn huntingtin-gen die RNA-reeksen, maar Huntington-patiënten hebben er te veel met de volgorde CAG. Hoe langer zo’n herhaalde reeks, hoe groter de kans dat de drager de ziekte krijgt.

Peter denkt dat een korte behandeling van een paar weken mogelijk is. “Daarbij kunnen we de kankercellen doden zonder dat de kankerpatiënten last krijgen van de verschijnselen die kleven aan Huntington.” Eerst zullen klinische proeven moeten bewijzen dat wat bij muisjes werkt ook bij mensen functioneel is en zonder gevaar. Wellicht wordt dit vervolgd.

Bron: Science Daily