De CAR T-behandeling in beeld gebracht (afb: hematon.nl)

De CAR-T-techniek is een immuuntherapie die vooralsnog vooral goed blijkt te werken bij leukemie (bloedkanker)  maar minder effectief is bij vaste tumoren. Nu zeggen onderzoekers van het kinderziekenhuis in Philadelphia een methode gevonden te hebben die dat probleem zou hebben opgelost. Ze hebben hun pijlen gericht op bepaalde peptiden (kleine eiwitten) die alleen op kankercellen voorkomen. Daardoor zouden meer kankersoorten met deze techniek zijn te behandelen.
Volgens het persbericht zou het gaan om een doorbraak, maar die term wordt mij wat al te vaak misbruikt. Meestal is die niet afkomstig van de betrokken wetenschappers maar van de persafdeling. Toch lijkt Mark Yarmarkovich blijkens een citaat vreselijk opgewonden te zijn. “We waren in staat door een multi-oom-benadering (raar woord dat is afgeleid van de -oom-uitgangen die in de genetica veel worden gebruikt zoals genoom; as) bepaalde peptides te achterhalen op neuroblastoomcellen, maar deze techniek kan tegen elke kanker gebruikt worden. Die maakt een meer op de persoon gerichte aanpak mogelijk.” Over de prijs hebben we het dan niet.
Zoals gezegd was de CAR-T-techniek vooral succesvol bij leukemie. In vaste tumoren zitten de eiwitten die verantwoordelijk zijn voor de woekergroei van kankercellen vaak in een cel en niet op het celmembraan. Daardoor kunnen de ‘omgebouwde’ T-cellen (afweercellen) die cellen niet als kankercellen herkennen. Fragmenten van die eiwitten kunnen wel op het membraan van de kankercellen zitten, maar kennelijk worden die niet herkend als lichaamsvreemd (daarin speelt het MHC, een deel van het genoom dat codeert voor eiwitten die bepalen wat vreemd en wat niet vreemd is in een organisme, een belangrijke rol).
Neuroblastoom is een agressieve kanker die vooral bij kinderen voorkomt. De ziekte wordt bestreden door chemo, chirurgische ingrepen en bestraling, maar de kanker komt vaak terug in vormen waar chemo geen vat op heeft. Aangezien die kankercellen niet duidelijk te herkennen zijn als ziek zijn ze ook moeilijk aan te pakken door immuuntherapieën zoals CART-T.

Peptiden

De onderzoekers stelden dat die cellen toch herkenbaar zouden moeten zijn aan de hand van bepaalde peptiden op het celmembraan, brokstukken van eiwitten die voor kankercellen essentieel zijn voor groei (woekering) en overleven. Dat zouden de doelwitten van de genetisch veranderde T-cellen kunnen worden, was het idee.
Om erachter te komen om welke peptide(n) het dan zou gaan haalden de onderzoekers de eiwitten die gecodeerd worden door het MH-complex (MHC, dus) uit de neuroblastoomcellen en keken hoe hoog hun concentraties waren in de cellen. Ze wisten aan welke peptiden een neuroblastoomcel was te herkennen. Ze richtten hun blik vooral op peptides die afkomstig zijn van genen die wezenlijk zijn voor een kankercel en die iets met het afweersysteem te maken zouden kunnen hebben.

Daar rolde een peptide uit dat afkomstig moest zijn van het gen PHOX2B . De volgende stap was om de T-cellen ook specifiek op dat peptide ter laten reageren. Dat peptide maakt maar 2 tot 3% van de MHC-peptides uit. Daar zouden ze in geslaagd zijn met hulp van onderzoekers van het bedrijf Myrio Therapeutics.

Bron: Science Daily