Een adenovirus heeft wel iets weg van een kunstmaantje (afb: Wiki Commons)

Virussen hebben diverse technieken om te voorkomen dat de gastheercel die het is binnengedrongen alarm slaat en het afweersysteem aan de slag gaat. Onderzoekers van het kinderziekenhuis in Philadelphia en van de universiteit van Pennsylvania (beide in de VS) hebben een nog niet eerder ontdekt mechanisme waargenomen waarmee virussen voorkomen dat het afweersysteem in actie komt. Het viruseiwit VII voorkomt dat een signaalstof in de celkern zijn alarmerende werk kan doen.
Als een virus zijn DNA in een cel aflevert, dan herkennen de eiwitten van de gastheercel de indringer en rapporteren die aan het afweersysteem, dat vervolgens korte metten met de indringer maakt. Virussen hebben daar allerlei trucjes tegen ontwikkeld met als doel de celmachinerie voor eigen doel te gebruiken.
De onderzoekers rond Matthew Weitzman onderzochten een bekend adenovirus, dat vele celtypen bij mensen kan besmetten, onder meer ook longcellen. Dat virus produceert een klein eiwit, aangeduid met VII. Het virus gebruikt dat eiwit om het eigen DNA in te pakken op een manier die lijkt op hoe histonen bij mensen het DNA verpakken in chromosomen. De histon’verpakking’ en het DNA samen worden chromatine genoemd. Weitzman c.s. zagen dat VII het celchromatine verandert. Ze onderzochten dat in celkweken, menselijk longweefsel en in muizen.
De onderzoekers probeerden uit te vissen hoe dat viruseiwit daar in slaagde. Ze ontdekten dat als eiwit VII aanwezig was bepaalde eiwitten van de gastheercel, met name HMGB1, aan het chromatine werden ‘geklonken’. HMGB1 is een signaalstof die bij gevaar alarm slaat en dus vrij moet kunnen rondreizen om de alarmboodschap door te geven aan het afweersysteem. Eiwit VII schakelt zo dus dat alarm uit. Weitzman wil nu gaan uitzoeken of dat mechanisme vaker door virussen gebruikt wordt.
“Als we beter de ontstekingen in ernstige aandoeningen als bloedvergiftiging kunnen beheersen of in ziekteprocessen in bepaalde kankers, dan hebben we hier mogelijk een aangrijpingspunt voor behandeling.” Er liggen meer toepassing ‘op de loer’. Gentherapieën schijnen nogal eens ‘dwarsgezeten’ te worden door afweerreacties. Dan zou je daarbij handzaam gebruik kunnen maken van de functie van het viruseiwit VII. Zoiets. Kortom: mogelijk een belangrijke ontdekking.

Bron: EurekAlert