Het enzym archease maakt deel uit van RNA-ligase, ontdekten Weense onderzoekers (afb: Wikicommons)

Onderzoekers van het instituut voor moleculaire biotechnologie in Wenen (IMBA) hebben de laatste bouwsteen gevonden waarmee RNA-ligase in mensen als een volwaardig enzym functioneert. Het is de bedoeling met die ligase kankertypen als borstkanker en bepaalde vormen van leukemie (bloedkanker) te bestrijden.
Ligases zijn enzymen waarmee het mogelijk is om twee moleculen aan elkaar te plakken. Deze eiwitten zijn betrokken bij vele processen. Zo zorgen deze enzymen er bijvoorbeeld voor dat stukken gekopieerd DNA met elkaar worden verbonden tot tRNA, dat op zijn beurt weer zorgt voor een ‘bouwplan’ voor de aanmaak van eiwitten. RNA-ligases hebben ook een functie bij het herstellen van het boodschapper-RNA. RNA-ligases hebben ook nog functies die niet onderzocht werden (konden worden?), omdat de samenstelling van het enzym onbekend was. Dat hiaat hebben Javier Martinez en zijn collega’s nu volledig opgevuld. De laatste ontdekking van de onderzoekers in Wenen is dat het eiwit archease aan de ligase is verbonden. Zonder die bouwsteen katalyseert het enzym maar een verbinding. Met het archease is het enzym in staat dat keer op keer te doen.
“Uit onderzoek bij gisten weten we dat deze ligases ook een rol hebben in ons afweersysteem”, zegt Martinez. Dat maakt het waarschijnlijk dat dat ook zo is in zoogdieren en dat zou een aangrijpingspunt kunnen zijn voor kankerbestrijding. We denken dan vooral aan borstkanker en leukemie, omdat bij die kankertypen een nauwe samenhang wordt vermoed tussen enzym en het ontstaan van kanker. Als we een deel van de functies van het ligase blokkeren, kunnen we veel specifieker te werk gaan bij een kankerbehandeling dan nu mogelijk is. De werking van het enzym grijpt veel lager in het proces aan dan met de huidige medicijnen kan worden gedaan”, stelt de onderzoeker. Hij vergelijkt het met een boom met een ziek blad. Dan kun je een hele tak afzagen om van het zieke blad af te komen, maar je kunt ook een dun twijgje met het zieke blad wegknippen. De gevolgen daarvan zijn minder ingrijpend voor de ‘patiënt’. Martinez wil nu  in een vervolgonderzoek de functies van het enzym bij muizen testen.

Bron: Alpha Galileo