De kankercellen (blauw) zouden via de signaalroute NOTCH fibroblasten (bruin) aanzetten tot het afscheiden van exosomen (oranje) met een speciale lading die de groei en uitzaaiing van kankercellen stimuleert (afb: Cell)
Onderzoekers van de universiteit van Pennsylvania (VS) zouden er achter gekomen zijn waarom sommige borstkankers zich agressiever gedragen dan andere. Ze constateerden dat kankercellen gezonde cellen ‘dwingen’ zich als ‘virus te gedragen’. Daardoor woekeren en verspreiden die kankersoorten zich sneller dan andere. Het gaat dan met name om tripelnegatieve borstkanker. Er zijn al ideeën om dat proces te dwarsbomen.
Dat kankercellen manieren hebben gevonden het afweersysteem het zwijgen op te leggen was al bekend, maar het lijkt er nu op dat sommige kankers gezonde cellen gebruiken voor de groei en verspreiding. In tumoren bevinden zich ook normale cellen zoals afweercellen en bindweefselcellen. De bindweefselcellen (fibroblasten) zouden er voor zorgen dat in de kankercellen de activiteit van zogeheten interferongestimuleerde genen (ISG’s) omhoogschiet. ISG’s gaan aan de slag om virussen te bestrijden en het lijkt er dus op alsof er iets in die tumoren acteert als een virus.
“In geen van die tumoren was er een virale infectie”, zegt onderzoeker Andy Minn. “We bestuderen dit al jaren. We wilden die puzzel oplossen omdat kankers met antivirale eiegenschappen zeer agressief kunnen zijn.”
Het lijkt er op dat de fibroblasten onder invloed van de kankercellen exosomen met een bepaalde inhoud afscheiden. Exosomen zijn kleine zakjes met afbraakproducten (RNA) uit de cel, een soort vuilniszakken eigenlijk. Daar is niks abnormaals aan. De onderzoekers ontdekten echter dat als de kankercellen de fibroblasten stimuleerden, dat die ‘vuilniszakjes’ rijk zijn aan een bepaald type RNA: RN7SL1.
RN7SL1 heeft, anders dan de meeste RNA-moleculen, wel wat weg van een virus-RNA. De afweercellen die de ‘vuilniszakjes’ met RN7SL1 opnemen reageren dan alsof ze aangevallen worden door virussen en leggen wellicht (?) het loodje. RN7SL1 zet kankercellen aan tot grotere groei en bewegelijkheid (uitzaaiing). Kankercellen floreren bij dat virusgedrag terwijl afweercellen het dan moeilijk krijgen, kennelijk.
Minn: “Dat kankercellen fibroblasten opdragen het virusachtige eind van RN7SL1 te tonen is een belangrijke ontdekking. Als dat RNA-eind afgedekt is, dan zouden borstkankercellen de exosomen niet behandelen als virussen, waardoor ze minder sterk kunnen woekeren en vatbaarder zouden zijn voor behandeling.”
NOTCH
Die eigenschap van kankercellen fibroblasten te kunnen instrueren zou een verklaring kunnen zijn voor het agressieve gedrag van sommige kankers. Tripelnegatieve borstkanker en BRCA-kanker zijn agressief zouden vaker van de ‘virustruc’ gebruik maken dan minder agressieve borstkankers.
Minn: “Sedert we in bloed RN7SL1 kunnen bepalen, kunnen we ook zeggen welke patiënten die agressieve kankersoorten hebben. Nu we dat mechanisme kennen, kunnen we ook op zoek naar behandelwijzes.”
Uit het huidige onderzoek maar ook uit eerder werk van de Minn-groep zou naar voren zijn gekomen dat de signaalroute NOTCH een bruikbaar doelwit zou kunnen zijn. Middelen die NOTCH blokkeren zouden ook de signalen blokkeren die de fibroblasten aanzetten tot ‘virusgedrag’, evenals het vermogen van de kankercellen van die situatie gebruik te maken. Bij muizen met triplenegatieve borstkanker werkte dat tenminste. Wordt vervolgd.
Bron: EurekAlert