BCL2 (hier de structuur daarvan) is een familie van celdoodremmers (afb: WikiMedia Commons)

Ze worden in jargon IAp’s genoemd die celdoodremmers. Dat zijn eiwitten in een cel die heersen over leven en dood van een cel, maar zorgen er ook voor dat andere eiwitten in de cel in goede vorm blijven ter meerdere eer en glorie van het organisme waar die cel deel van uit maakt. Daarbij speelt de acetylering (het verbinden met de zuurrest van azijnzuur) van die eiwitten een belangrijke rol.
Voluit heet dat proces N-eindpuntacetylering. Daardoor wordt de acetylgroep (CH3-COO-) verbonden met de N-terminus van een eiwit. Dat is in het celleven een normaal proces dat eiwitten ondergaan. Die chemische ‘vlag’ is verbonden met een hele reeks signaalroutes. Uit het onderzoek van Tanja Bange van de Ludwig-Maximilianuniversiteit in München en collega’s is nu gebleken dat die acetetylering eiwitten beschermt tegen verval en de geprogrammeerde celdood (apoptose genoemd) voorkomt.
Ongeacetyleerde (en dus onbeschermde) eiwitten kunnen de inleiding vormen naar een apoptose van de cel. Daar komen die IAp’s op de proppen, de celdoodbeschermers. Uit het onderzoek van Bange en de haren blijkt dat die IAp’s ook betrokken zijn bij de borging van de kwaliteit van de eiwitten die in een cel rondwaren. Deze studie zou voor het eerst hebben aangetoond dat acetylering en de geprogrammeerde celdood zijn gekoppeld.
IAp’s doen hun werk door te binden aan specifieke eiwitten. Eerder was al aangetoond dat ze dat alleen doen als de N-uiteinden niet zijn geacetyleerd. Bange: “In onze experimenten zagen we dat een eiwit dat niet bij apoptose is betrokken ook bindt aan IAp’s als ze niet zijn geacetyleerd. Dat bracht ons op het idee de rol van acetylering te onderzoeken in de binding tussen IAp’s en eiwitten.

Nieuw aangemaakte eiwitten

In celkweken zagen de onderzoeksters dat APi’s inderdaad binden aan ongeacetyleerde eiwitten. IAp’s zijn niet alleen in staat eiwitten te vernietigen maar ook zichzelf. De onderzoeksters veronderstellen dan ook dat die IAp’s een functie hebben in de kwaliteitsborging van nieuw aangemaakte eiwitten hebben. “N-eindpuntacetylering beschermt eiwitten tegen verval. Als dat eindpunt niet wordt afgedekt geeft dat aan dat het eiwit beschadigd is en wordt dat vernietigd. Als er te veel eiwitten zijn zonder acetylering dan wordt de apoptose ingezet.”

En, je kunt er vergif op innemen, natuurlijk kan deze ontdekking volgens de onderzoeksters leiden tot nieuwe behandelingen tegen kanker. Bij veel kankersoorten is het apoptosemechanisme defect als gevolg van mutaties. Daardoor is die ‘behandelroute’ verstopt geraakt. De onderzoeksters denken dat het blokkeren van de acetyleringroutes een manier zou zijn om die behandelroute te ‘ontstoppen’ en zo de kankercellen de dood in te drijven.

Bron: Alpha Galileo