EGR4 blijkt bijzonder veelzijdig te zijn (afb: GeneCards)

Ons afweersysteem, ik heb het hier al vaak gezegd, is een prachtig systeem om ons gezond te houden. Dat is een heel uitgebalanceerd systeem, want het moet niet om elk wissewasje in het geweer komen en ook niet al te laks zijn bij echte bedreigingen. Nu is er (weer) een eiwit ontdekt dat een rem zet op de activiteit als een vreemd organisme niets kwaads in de zin heeft of ons zelfs voordeel brengt. Meteen wordt er ook weer een verband gelegd met kanker, aangezien kankercellen vaak middelen hebben die afweer in slaap te sussen.
Er zijn inmiddels al verschillende stoffen ontdekt die moeten voorkomen dat ons afweersysteem overreageert. In geval van kanker moet dat systeem juist worden aangespoord in actie te komen. Die aansporing noemen we immuuntherapie. Dat aansporen is overigens niet van gevaar ontbloot. Het is dan ook zaak aan de weet te komen hoen die kankercellen het afweersysteem het idee geven onschuldig te zijn voor het organisme.

Onderzoekers van de Templeuniversiteit een het Fox Chasekankercentrum in de VS ontdekten zo’n ‘rem’, het eiwit EGR4. Het was bekend dat dat eiwit een rol speelt bij de vruchtbaarheid van de man. Kennelijk is dat een veelzijdig eiwit (zie plaatje), want het dient ook als rem op de afweeractiviteit. Door dat eiwit weg te nemen tijgen T-dodercellen ten oorlog tegen kankercellen, zo bleek.
“Ook andere EGR-eiwitten (EGR staat voor ‘vroege groeireactie’, maar dan in het Engels; as) zijn belangrijk voor de T-celactiviteit, maar de rol daarin van EGR4 is vrijwel geheel over het hoofd gezien”, zegt Jonathan Soboloff van de Templeuniversiteit. “Ons onderzoek toont een nieuwe kant van het belang van EGR4.”

Het verwijderen van EGR4 leidt tot een heftige calciumsignalering en het toenemen van het aantal T-helpercellen. Die afweercellen zorgen ervoor dat de echte moordenaars aan het werk kunnen, de T-dodercellen. Soboloff: “Uit eerder onderzoek wisten we dat T-cellen de calciumsignalering aansturen. Toename van het calciumgehalte in de ruimte tussen de cel kan leiden tot de activering van T-cellen.”

Melanoom

Om het belang van EGR4 te kunnen inschatten deden de onderzoekers proeven met muisjes die een melanoom (huidkanker) hadden en die dat eiwit niet konden aanmaken. Het bleek dat die beter reageerden op kanker dan muisjes met dat gen voor EGR4. Ze kregen minder vaak longkanker en andere uitzaaiingen dan EGR4-muisjes.

De onderzoekers willen nu strategieën ontwikkelen om EGR4 aan te pakken. Het is misschien lastig een stof te ontwikkelen die specifiek op EGR4 reageert, omdat dat eiwit zo veelzijdig is (blokkeer je de ene functie dan ook de andere). Het is mogelijk EGR4 alleen in de T-cellen te blokkeren of het bijbehorende gen te verwijderen in die cellen, bij wijze van immuuntherapie. En weer is er een strategie in ontwikkeling die de strijd met kanker nu eindelijk definitief moet beslechten. Zal het?

Bron: EurekAlert