De ‘steen des aanstoots’: een plant uit het Aradopsis-geslacht waartoe onder meer de zandraket behoort (foto: Stefan Jansson)
We hebben het hier vaker gehad over de van bacteriën geleende CRISPR-Cas9-methode om heel precies DNA te bewerken. Dat lijkt me genetische verandering of, zo je wilt, manipulatie, maar nu heeft de Zweedse Landbouwraad anders beslist: met CRISPR-Cas9-methode bewerkte organismen vallen niet per se onder de genetisch veranderde organismen. Dat is niet onbelangrijk, omdat de EU nogal terughoudend is bij het toelaten van genetisch gemanipuleerde planten. Mij lijkt het een strijd tussen haarklovende rechtsgeleerden. Het is duidelijk dat hier op een niet natuurlijke manier wordt gesleuteld aan het genoom, toch? De Landbouwraad boog zich over de zaak naar aanleiding van vragen van onderzoekers van de universiteiten Umeå en Uppsala.
De universiteit van Umeå zou een bijdrage hebben geleverd aan de ontwikkeling van de CRISPR-Cas9-methode. De vraag deed zich voor omdat onduidelijk zou zijn of die methode als manipulatie van het genoom wordt gezien. Dat lijkt mij duidelijk, maar kennelijk is dat het niet. In Argentinië zouden ze de bewerkingsmethode al als niet-genetische-manipulatie hebben betiteld. Volgens onderzoeker Stefan Jansson van de universiteit van Umeå is de beslissing van de Landbouwraad de enig logische. Hij is met een onderzoek bezig waarbij mutanten van planten uit het geslacht van de Aradopsis (waartoe ook de welbekende zandraket behoort) een bepaald eiwit missen (PsBs), een ‘veiligheidsklep’ voor de fotosynthese. Sommige van die mutanten worden gezien als genetische gemanipuleerd, andere niet. De met CRISPR-Cas9 bewerkte planten zouden in alle opzichten gelijk zijn aan de onveranderde soort, stelt hij. “Hoe zou een rechter moeten bepalen of de verbouwing ervan een misdaad is of niet?” Dat woord misdaad lijkt me overigens een tikje overdreven.
Ik neem aan dat hij tenminste een veranderd gen heeft ingebracht. Dat lijkt me genetische manipulatie, maar ik begrijp ook dat het verschil met een gekweekte mutant lastig is te maken. Jansson is tevreden over de uitspraak, maar ik neem aan dat die daarmee niet meteen geldt als een harde EU-brede wet. Hoe dan ook, de Zweden hebben het voortouw genomen.
Bron: Alpha Galileo