Reparatie van beschadigd DNA

Onderzoekers van de particuliere Case Western Reserve-universiteit in Cleveland (Ohio, VS) denken met een tweesporenbenadering een geducht wapen tegen kanker te hebben. Het eerste spoor is het stimuleren van de aanmaak van het tumoronderdrukkende eiwit 53BP1, waarna de kankercellen het pad naar hun vernietiging inslaan. De finale afmakers zijn toch weer bestraling en/of chemotherapie. 53BP1 speelt een belangrijke rol in het herstellen van schade aan DNA.  Er is weer sprake van een ‘doorbraak’, maar voorlopig moet het idee allereerst nog in dierproeven zijn deugdelijkheid aannemelijk maken.

“Ons onderzoek zou kunnen leiden tot een gentherapie, waarmee extra 53BP1 wordt aangemaakt om kankercellen bevattelijker te maken voor behandeling met chemo of bestraling”, zegt onderzoeker Youwei Zhang van het kankercentrum van de Clevelandse universiteit. “Ook is denkbaar dat we moleculen zouden ontwerpen waardoor de 53BP1-spiegel zou stijgen met hetzelfde resultaat.”
Zijn verhaal staat of valt met DNA-reparatie. DNA raakt beschadigd door een verandering van de chemische structuur van het erfmolecuul. Die kan worden veroorzaakt door agressieve , sterk oxiderende stoffen, door straling of andere oorzaken. Die schade kan leiden tot het afsterven van de cellen. De grootste schade wordt veroorzaakt door een dubbel strengbreuk.
Normaal wordt die schade hersteld. De eerste fase van het herstel is wat je een stoplap zou kunnen noemen, waarbij de losse eindjes weer aan elkaar geplakt worden. Die ‘stoplap’ is niet afdoende. In een tweede fase wordt informatie van een intact DNA-molecuul (huh, zeg ik dan, waar komt die vandaan?) gebruikt om de schade afdoende te herstellen.
Tijdens hun onderzoek ontdekten Zhang en zijn medeonderzoekers een tot nu toe onbekende functie van het gen UbcH7 in het herstel van de dubbele breuk. Minder activiteit van dat gen leidt tot een drastische stijging van de aanmaak van 53BP1. Die stijging zou leiden tot de ‘hellentocht’ van de kankercellen (en uiteindelijk dus de dood) omdat de DNA-schade niet meer goed hersteld wordt. Zhang: “Het idee is om expres de tweede herstelfase te onderdrukken voor kankercellen. Dat zou leiden tot een grotere doelmatigheid van kankermedicijnen. Elke cel in ons lichaam heeft al deze UbcH7-eiwitten die 53BP1 reguleren. In kankerpatiënten zou een verhoging van de hoeveelheid van dat eiwit de kankercellen kwetsbaarder maken.” Dat is het idee.

Dat is allemaal vooral labwerk. Nu zal de gedachte eerst moeten worden getoetst in dierproeven en als die voorspoedig verlopen, komen nog de klinische proeven bij mensen. Een doorbraak zou ik het vooralsnog niet noemen.

Bron: Science Daily