Gemerkte menselijke cellen in muizenembryo’s (afb: Feng et. al)

Er wordt nog steeds onderzoek gedaan naar mogelijkheden om menselijke organen te kweken in dieren. Onderzoekers hebben met dat doel voor ogen muisjes gekweekt die tot voor 4% bestaan uit menselijke cellen. De embryootjes werden na zeventien dagen vernietigt. Tot nu toe zouden onderzoekers nooit verder dan 0,1% zijn geweest.

Jian Feng van de universiteit van Buffalo draait er niet om heen. Hij en zijn medeonderzoekers kweekten zogeheten chimeren (met cellen van tenminste twee verschillende soorten) om uiteindelijk menselijke organen in dieren te kweken. De onderzoekers spoten tien menselijke stamcellen in de embryootjes van 3,5 dag. Die cellen leverden op tal van plaatsen in het embryootje hun ‘bijdrage’: van de oogjes tot de lever en de rode bloedlichaampjes. In een vruchtje was het aandeel zelfs 4%. Dat aandeel zal van weefsel tot weefsel anders zijn, maar de onderzoekers keken niet in sommige weefsels zoals de hersens.

Eerdere pogingen tot het kweken van mens/muischimeren zouden niet succesvol zijn geweest omdat de gebruikte menselijke cellen al te ver waren ontwikkeld. Als muisstamcellen in die gevorderde staat werden ingespoten in de muizenfoetussen, dan gingen de meeste dood, net als bij het toevoegen van menselijke stamcellen.
De onderzoekers hadden een manier gevonden om de menselijke stamcellen in de ‘prille’ toestand te brengen door gedurende een paar uur de rem op de aanmaak van het eiwit mTOR-kinase te zetten. Volgens Feng heeft het ook meegespeeld dat de ethische commissie heeft toegestaan dat de embryo’s tot de zeventiende dag konden doorgroeien, een week langer dan gewoonlijk. Dit onderzoek ligt ethisch nogal gevoelig aangezien onduidelijk is hoe ‘menselijk’ de chimeer wordt.
Volgens Feng bepaalt de ‘gastembryo’ de richting van de ontwikkeling. Als je rattenstamcellen toevoegt aan een muisembryo krijg je een muis en geen menging van de twee soorten, stelt hij. “Het gaat niet om het percentage menselijke cellen in de hersens. Het gaat er om hoe ze verbonden zijn met elkaar.”

Groter

De onderzoekers willen nu gaan experimenteren met grotere dieren zoals schapen en varkens die organen hebben die vrijwel even groot zijn als die van de mens. Het idee is die dieren dan genetisch zo te veranderen dat ze bepaalde organen niet aan kunnen maken. Die zouden in een chimeer dan ‘menselijk’ zijn. Met tussen de 1 en 4% zou dat dan mogelijk moeten zijn. Probleem is alleen dat Feng geen geld heeft om met grotere dieren te experimenteren.

Feng denkt zelf als je er al in slaagt om in dieren menselijke organen te kweken dat die dan nog ongeschikt zouden zijn voor transplantatie. Hij denkt dat dat onderzoek de basis kan leggen voor het kweken van (menselijke) organen buiten het organisme in een kweekvat. Hij vindt dat de samenleving maar moet bepalen wat wel en wat niet kan op dit terrein.

Bron: New Scientist