Hippocampus met daarin de getande winding (gyrus dentatus)

Als we ouder worden wordt alles allengs minder (behalve het aantal kwalen). We kunnen steeds minder goed onthouden en ook ons oriëntatievermogen (om maar een paar dingen te noemen) gaat achteruit. Onderzoekers van de TU Dresden stimuleerden bij oudere muisjes de aanmaak van hersencellen en dat bleek goed uit te pakken.
Het is een lange welles/nietes-discussie, maar het lijkt er toch op dat zoogdieren zoals mensen op bescheiden schaal nieuwe hersencellen aanmaken van in de hersens aanwezige hersenstamcellen. De onderzoekers rond Frederico Calegari gebruikten een zelf ontwikkelde methode om het aantal hersenstamcellen te vergroten bij oude muisjes. De hieruit ontstane extra hersencellen bleven niet alleen in leven, maar maakten ook verbinding met andere neuronen. Vervolgens keken de onderzoekers welk effect dit had op het oriëntatievermogen van de beestjes.
Jonge zoogdieren (dus ook mensen) maken om te navigeren een soort mentale kaart van de omgeving, maar gaandeweg het vorderen van de leeftijd gaat dat steeds minder goed. Oudere individuën vallen dan terug op een andere strategie. Die onthouden in feite de route die wordt afgelegd. Het probleem is alleen dat dat niet goed werkt als je naar een nieuwe locatie moet of als je van een andere vertrekpunt start.

Zou het oppoken van de aanmaak van nieuwe hersencellen die strategie voor die oude muisjes (ze zijn dan een jaar of twee) weer haalbaar worden? Ja, dus (ik had het al een beetje verklapt). Oudere muizen met meer hersenstamcellen bleken weer een mentale kaart van hun omgeving te kunnen maken en onthielden die ook langer. Als de aanmaak van nieuwe hersencellen bij jonge muisjes werd gestimuleerd dan had dat effect op, onder meer, hun geheugen voor de rest van hun (niet al te lange) leventjes.

Hippocampus

De hippocampus (het ‘zeepaardje’) is bij jonge individuën van groot belang voor het onthouden van gebeurtenissen en locaties. Daar zou die mentale kaart van de omgeving worden gemaakt. Ouderen gebruiken andere structuren die meer te maken hebben met de ontwikkeling van gewoontes.
De onderzoekers vonden het interessant te zien dat het vergroten van de aanmaak van nieuwe hersencellen in de hippocampus van oude muisjes ze in staat stelde die navigatiestrategie van jonge exemplaren weer op te pakken. Dat was te merken aan de snelheid waarmee ze leerden. Dat zou de aanwijzing zijn dat het leerproces anders was geworden (jeugdiger).

Calegari: “Ook mensen hebben weinig hersenstamcellen. Het aantal loopt gaandeweg ook nog sterk terug. Ons werk laat zien dat ouderdomgerelateerde aandoeningen (in de hersens; as) kunnen worden tegengegaan door gebruik te maken van het eigen vermogen om nieuwe hersencellen aan te maken.”

Bron: Alpha Galileo