Albert Kim

Veroudering en hersenkanker zouden wel eens twee zijden van dezelfde medaille kunnen zijn: probeer je een agressieve vorm van hersenkanker (glioblastoom) via een bepaalde ‘moleculaire route’ te bestrijden dan zou dat kunnen leiden tot een versnelling van de veroudering. De onderzoekers van de universiteit van Washington (VS) vonden dat bij die kanker de zogeheten NAD⁺-route overactief is. Die route zou ik invloed hebben op de veroudering.

Proefdieren met een hyperactief NAMPT-gen, gerelateerd aan de NAD⁺-route, stierven eerder dan die met een minder actief NAMPT-gen. Tumoren met zo’n hyperactief gen worden bij muisjes geïmplanteerd. Die groeiden snel, maar krompen weer als het NAMPT-gen werd geremd. Dat zou de suggestie wekken dat het remmen van de NAD+-route gunstig is voor patiënten met een glioblaastoom. Zo’n ingreep zou echter ook effect kunnen hebben op andere processen zoals veroudering.
Het NAMPT-gen codeert voor de aanmaak van nicotineamidemononucleotide (NMN) dat bij muizen veroudering zou vertragen. Momenteel loopt er in Japan een klinische proef om de veiligheid van een behandeling met NMN of die van andere moleculen langs die NAD⁺-route. “Er is een hoop gedoe over die NAD+-voorlopers vanwege hun antiverouderingseffecten”, zegt onderzoeker Albert Kim. “We bewezen niet direct dat het innemen van NAD⁺-voorlopers tumoren sneller lieten groeien, maar een aspect van ons werk is dat als je die voorlopers gebruikt je ook wilt weten wat de risico’s zijn.”
Met kweken van menselijke glioblastoomcellen konden de onderzoekers laten zien dat NAMPT helpt kankerachtige stamcellen te overleven en te vermeerderen. Het afremmen van de activiteit van NAMPT verkleinde het vermogen van de kankerstamcellen zich te vernieuwen.
De glioblastoomcellen in de kweekschaaltjes reageerden ook op bestraling. Daarmee wordt de tumor meestal behandeld. Door die bestraling werden de genen op de NAD⁺-route actiever. Door de NAMPT-gen te remmen voor de bestraling waren de kankercellen makkelijker te doden.

Zelfvernieuwing

Kim: “Als je die NAD⁺-route aanpakt dan ontregel je de mogelijkheid van kankercellen zichzelf te vernieuwen. Je kunt ze ook gevoeliger maken voor bestraling. Dat zou in een patiënt kunnen betekenen dat als je die route onderdrukt, dezelfde stralingsdosis effectiever zal zijn.”

De NAD⁺-route heeft betrekking op veel genen en (dus) eiwitten en Kim denkt dat er een mouw te passen is aan het probleem om kanker te bestrijden zonder de veroudering te versnellen. “We vragen ons af hoe we een NAD⁺-strategie kunnen ontwikkelen die specifiek toegespitst is op kanker. Misschien zijn er bepaalde kankerspecifieke regulatoren om te ontregelen. Misschien kunnen we de activiteit van sommige van de betrokken genen alleen in kankercellen veranderen en niet in gezonde cellen. Er zijn vele manieren om hiernaar te kijken. We moeten er dieper in duiken om te zien hoe dat in glioblastomen werkt.”

Bron: EurekAlert