Afweercellen (paars) die medicijn (blauw) afleveren bij kankercel (bruin) (afb: Jian Yang, Yixue Su)

Een niet onbelangrijk deel van het kankeronderzoek is gericht op het weer ‘weerbaar’ maken van afweercellen. Kankercellen kennen vaak trucs waarmee ze afweercellen in ‘slaap’ kunnen sussen. Door immuuntherapie worden de afweercellen ‘gereactiveerd’ om die woekercellen toch aan te pakken. Onderzoekers van de universiteit van Pennsylvania (VS) hebben een iets andere aanpak: ze gebruiken ‘gereactiveerde’ afweercellen als postbodes die kankermedicijnen moeten afleveren bij het kankerweefsel. Daardoor zouden gezonde cellen gespaard worden. In een petrischaaltje werkte het.

“Normaal worden kankermedicijnen verpakt in nanodeeltjes die vervolgens in het bloed worden gespoten”, zegt onderzoeker Jian Yang. “Omdat die deeltjes zo klein zijn kunnen ze als ze bij de tumor zijn door de bloedvatwand heen. Bloedvaten in een tumorweefsel zijn meestal lek.”
Het effect van die behandelwijze kan worden verbeterd door de deeltjes te voorzien van antilichamen of peptiden die hechten aan een kankercel, maar dat is nog steeds een passieve manier van medicijnafgifte. Als zo’n deeltje niet bij de tumor terecht komt dan is er al helemaal geen kans het medicijn af te geven.
Daarom ontwikkelden Yang c.s. een actieve afgiftemethode, waarbij de kankercellen worden opgezocht waar die zich ook bevinden, of dat nu in het bloed is, de hersens of andere organen in het lichaam. “Ik heb tien jaar gewerkt op dit terrein”, zegt medeonderzoeker Cheng Dong.
“Yian houdt zich meer bezig met biomaterialen. Hij weet hoe je deeltjes moet veranderen met oppervlaktetechnologie, hoe je ze afbreekbaar maakt, hoe je ze voorziet van peptiden of antilichaampjes. Zijn materiaal is fluorescerend zodat je ze kunt volgen als ze het medicijn afleveren. Dat proces heet theranostiek, een combinatie van diagnose en therapie.”
“Ik bestudeer”, gaat hij verder, “de micro-omgeving van kanker. Ik had ontdekt dat die micro-omgeving een soort ontstekingssignalen produceert die lijken op die van een infectie.” Afweercellen die op infecties reageren, zullen naar de tumor snellen om orde op zaken te brengen. Daarmee zijn die specifieke afweercellen bij uitstek geschikt als ‘postbodes’ die nodig zijn om kankermedicijnen bij de tumor af te leveren. Dat werkt natuurlijk ook bij infectieziektes of bij weefselherstel.

Melanoomcellen

Om hun techniek uit te proberen deden ze proeven met celkweken waarin melanoomcellen voorkwamen. Het bleek dat de met medicijnen beladen immuuncellen zich, onder omstandigheden die zo veel mogelijk de situatie in de bloedstroom nabootsten, prima bonden aan de kankercellen. Ze willen nu kijken of de truc ook werkt in levende organismen (proefdieren) en in tumoren.
Volgens Dong is deze studie de eerste in zijn soort. “Dit gaat niet over het genezen van een melanoom (huidkanker; as). Daarvoor zijn misschien andere wegen. We gebruikten melanoomcellen om de waarde van de aanpak te bewijzen.”

Bron: Science Daily