De neuronen die van belang zijn voor het vastleggen van de herinnering lichten groen op (afb: Ana Oliveira)

Hoe herinneringen worden opgeslagen is nog steeds volslagen duister, maar dat de mens gaandeweg herinneringen kwijtraakt is niet ongewoon. Onderzoeksters rond Ana Oliviera van de universiteit van Heidelberg (D) hebben ontdekt dat het verhogen van de concentratie van het eiwit Dnmt3a2 (ja, het wordt er niet leuker op) in hersencellen waar herinneringen worden opgeslagen die verloren gegane herinneringen weer kan oproepen, en nog wel gericht ook. Voorlopig is dat alleen nog maar bij muisjes aangetoond.
Dnmt3a2 is een zogeheten epigenetische factor die invloed heeft op de activiteit van genen die samenhangen met het vastleggen van herinneringen. Door de Dnmt3a2-spiegel in de juiste hersencellen te verhogen was dat proces zelfs te sturen.
Zoals gezegd is nog steeds (vrij) duister hoe de hersens herinneringen vastleggen. Aangenomen wordt dat elke herinnering een eigen ‘afdruk’ in de hersens achterlaat waarbij verschillende neuronen zijn betrokken. “Die ‘afdruk’ is vergelijkbaar met een puzzel dat uit een heleboel stukjes bestaat”, zegt Oliviera. “In dit geval gaat het om hersencellen die informatie vastleggen. Om een herinnering weer op te roepen moeten voldoende belangrijke neuronen in de hersens worden gereactiveerd om uit de afzonderlijke delen weer de herinnering te vormen.”
De onderzoeksters ontdekten dat dat bij muisjes beter ging als de Dnmt3a2-spiegel in bepaalde hersencellen werd verhoogd. Dnmt3A2 zorgt ervoor dat in die cellen de aanmaak van bepaalde eiwitten wordt aangezwengeld.
De onderzoeksters leerden de muisjes met behulp van een Pavlovreactie en keken welke hersencellen in de hippocampus daarbij betrokken waren. Voor zover als ik het begrijp worden daarbij virussen gebruikt die de de actieve hersencellen markeren.
In een volgende stap zorgden ze in die cellen voor een activering van het Dnmt3A2-gen. Oliveira: “Zelfs een kleine verhoging leidde bij de muisjes al tot betere geheugenwerking, doordat de juiste neuronen, namelijk die die bij de herinnering betrokken waren, werden geactiveerd. Daarbij was het fascinerend om te zien hoe je dat proces kon sturen.”

Geheugenherstel

Al eerder hadden de onderzoeksters ontdekt dat met Dnmt3a2 de ouderdomsachteruitgang van de hersenfuncties kan worden hersteld. Ook kunnen traumatische herinneringen daarmee worden ‘gewist’. Oliveira en de haren proberen er achter te komen welke moleculaire mechanismen een rol spelen bij het vastleggen van herinneringen. Voorlopig hebben ze nog een lange weg af te leggen (verwacht ik).

Bron: Alpha Galileo