De ‘omgekeerde’ genen worden weer ‘rechtgezet’ (afb: CellStem Cell

Voor het eerst zouden muisjes met de bloederziekte (hemofilie A) zijn genezen met behulp van de CRISPR-Cas9-techniek, een techniek ‘geleend’ van bacteriën om DNA te bewerken. Bloederziekte, waaraan ook veel mannelijke nazaten van de Russische tsarenfamilie de Romanovs leden (overigens aan de B-variant waar het mis is met factor IX), komt bij een op de vijfduizend mannen voor. Door een zogeheten chromoominversie (het gen staat als het ware achterstevoren) kunnen hemofilie A-lijders de stollingfactor VIII niet aanmaken, waardoor bij een, in- of uitwendige, verwonding het bloed blijft stromen.
Onderzoekers van het Koreaanse centrum voor genoomtechniek en de Yonsei-universiteit (Z-Kor) hebben de proeven uitgevoerd met uit hemofiliepatiénten afkomstige cellen, die werden omgeprogrammeerd tot pluripotente stamcellen, en bij hemofiele muisjes. Ze gebruikten daarbij de steeds verfijndere DNA-bewerkingstechniek CRISPR-Cas9. Met die techniek werd het gen dat verantwoordelijk is voor de aanmaak van stollingsfactor VIII vervangen door het goede gen. De op die manier gecorrigeerde stamcellen ‘mochten’ zich verder ontwikkelen tot endotheelcellen (de cellen aan de binnenkant van bloedvaten). Die bleken normaal te werken en factor VIII te (kunnen) produceren. Het resultaat werd geverifieerd door proeven met muisjes die aan bloedziekte leden, waarbij de juiste genen via de CRISPR-techniek werden vervangen. De muisjes bleken vervolgens factor VIII te (kunnen) produceren, waardoor ze in feite van hun bloederziekte werden genezen.
Volgens onderzoeksleider Jin-Soo Kim hebben de onderzoekers hebben de onderzoekers op die manier twee inversies, verantwoordelijk voor ongeveer de helft van de hemofilie A-gevallen, gerepareerd. Daarbij gebruikten ze een specifieke CRISPR-techniek, waarbij RNA de knipenzymen, de endonucleases, naar de plaatsen des onheils moest loodsen. Het zou de eerste keer zijn dat deze CRISPR-techniek, aangeduid met (weer een letterwoord) RGENs, wordt gebruikt voor het herstellen van inversies of andere grote reparaties aan het DNA. Wat minstens zou belangrijk is, stellen de onderzoekers, dat de reparaties niet hebben geleid tot mutaties elders in het DNA, wat nog wel eens het geval wil zijn bij het knutselen aan DNA.

Bron: Science Daily