Het idee om afweercellen genetisch te veranderen om ze beter uitgerust in te zetten tegen infecties en tumoren dateert al uit de jaren 80, maar die veranderde T-cellen blijken vaak een stuk minder effectief dan de oorspronkelijke. Onderzoekers van de technische universiteit van München hebben nu met de genschaar CRISPR/Cas9 T-cellen genetisch zo veranderd dat ze nog alle dodelijke trekken van de oorspronkelijke T-cellen hebben.
De modernste immuuntherapie is er op gericht om eigen afweercellen van de patiënt genetisch zo te veranderen dat ze de strijd aangaan met de verkeerde cellen in ons lichaam (vaak kankercellen), maar echt voortvarend schijnt het nog niet te gaan met die methode (terwijl gebruik van donorcellen wel succes zou hebben in klinische proeven). Dirk Busch en medeonderzoekers zouden die problemen met genetisch veranderde T-cellen hebben overwonnen door de genschaar er in te zetten.
Het punt waar het om gaat is de T-celreceptor op het membraan. Die herkent bepaalde antigenen van een ziekteverwekker of kankercel die de T-cel dan om hals brengt. Zo’n receptor bestaat uit twee gekoppelde molecuulketens. De genetisch informatie voor de aanmaak van die (eiwit)ketens kan worden veranderd zodat er nieuwe receptoren aangemaakt worden die het bewuste antigeen kunnen herkennen.

Willekeurig in DNA

Het probleem met de huidige praktijk is dat de genetische informatie voor de nieuwe receptoren willekeurig in het DNA wordt ingevoegd. Dat betekent dat die T-cellen zowel de oude als de nieuwe receptoren aanmaken of receptoren hebben met een oude en een nieuwe keten, met als gevolg dat ze maar matig functioneren. Het is zelfs mogelijk dat die ‘gemengde’ ketens zorgen voor gevaarlijke bijwerkingen.
Busch en de zijnen schijnen er met CRISPR/Cas9 in geslaagd te zijn die aberraties te voorkomen. “We zijn er in geslaagd om (de genetische informatie van; as) de bestaande receptoren geheel te vervangen door nieuwe op dezelfde plaats in het genoom. Daarnaast veranderden we de informatie voor beide ketens, waardoor er niet langer gemengde ketens ontstonden” zegt medeonderzoeker Kilian Schober. Volgens de onderzoekers gedragen die T-cellen zich net zo als hun onveranderde ‘confrères’.
Busch: “Een ander voordeel is dat de nieuwe methode het mogelijk maakt dat verschillende T-cellen tegelijkertijd zo veranderd worden dat ze in staat zijn verschillende doelwitten te herkennen en in combinatie gebruikt kunnen worden. Dat is vooral bij kanker van belang omdat tumoren vaak zeer heterogeen zijn.”
De onderzoekers moeten hun methode eerst op proefdieren uitproberen vooraleer te kunnen denken aan klinische proeven bij mensen.

Bron: Science Daily