Anthony Atala

Onderzoekers van het medisch centrum Wake Forrest schijnen er in geslaagd te zijn in het lab een goed dooraderde varkensnier met menselijke afmetingen te kweken. “Tot nu toe waren kweeknieren zo groot als die van knaagdieren. Die functioneerden maar een paar uur vanwege een snelle verstopping van de bloedvaten”, zegt onderzoeker Anthony Atala. “We hebben nieren gekweekt zo groot als die van de mens, waarbij, als bewijs van de juistheid van het principe, de bloedvaten vier uur open bleven. We gaan nu kijken hoe lang dat vatenstelsel blijft functioneren.” Organen maken is niet erg simpel. Vooral het ‘aanleggen’ van een bloedvaststructuur is een lastig karwei. Atala en zijn medewerkers hebben een manier gevonden om de bloedvaten te voorzien van endotheelcellen (wandcellen), waardoor het er doorheen stromende bloed minder snel (liefst niet, uiteraard) klontert.
Het onderzoek is een onderdeel van een groter project om, gebruik makend van varkensnieren als ‘geraamte’ menselijke nieren te kweken. Daartoe worden uit de varkensnier eerst alle dierlijke cellen verwijderd, waardoor alleen het ‘geraamte’ overblijft. Die cellen moeten dan vervangen worden door cellen van de patiënt zelf. Door deze benadering wordt het bloedvatstelsel (zonder de cellen) intact gelaten, normaal gesproken voor een orgaankweker uiterst lastig in te bouwen onderdeel van een orgaan. Echter ook in dit ‘geraamte’ blijken de bloedvaten problemen te geven. Die vaststructuren te ‘herbevolken’ met cellen van de patiënt blijkt nog niet zo eenvoudig te zijn. Gevolg: ernstige trombose (bloedcelklontering) na een paar uur.
Bij het Wake Forest-centrum bekeken de onderzoekers eerst welke van vier manieren het best was om cellen in het ‘geraamte’ in te brengen. Het bleek dat het inbrengen van de cellen met een spuit, gevolgd door een periode waarin de cellen door de vaten werden rondgepompt bij steeds hogere snelheden, de beste methode was. Daarna bekleedden ze de vaten met een antilichaam dat bedoeld was om endotheelcellen te binden. Het bleek de aangroei van deze cellen voldoende was voor een fatsoenlijk doorbloeding van het hele orgaan. Vervolgens werden de ‘kweeknieren’ bij levende varkens uitgeprobeerd. Daarbij bleken de gekweekte bloedvaten vier uur te kunnen functioneren zonder dat zich klontering voordeed. “Het inbrengen van de cellen in combinatie met de antilichaambehandeling verbetert de hechting van de cellen aan de vatwanden en voorkomt dat die cellen weer loslaten door de bloedstroom”, zegt mede-onderzoeker Kap Ko. Om zeker te weten dat dat ook voor langere periodes geldt dan vier uur, is meer onderzoek nodig. Als dat zo is dan komt orgaansynthese een stuk dichter bij de medische praktijk en is nu een belangrijke barrière in de orgaansynthese genomen. Wordt vervolgd.

Bron: Eurekalert