Sommige kankersoorten zijn slecht te behandelen. Verander dan de kankercellen opdat ze wel gevoelig zullen worden voor behandeling, is een idee. Een onderzoeksgroep van het Garvan-instituut in Sydney (Aus) lijkt die uitweg gevonden te hebben in een genetische schakelaar ID4. Zet die om en de moeilijkst te behandelen borst- of eierstokkanker zou dan goed te behandelen zijn.
In 85% van de borstkankergevallen zijn de kankercellen voor hun groei afhankelijk van de hormonen progesteron en oestrogeen of van het eiwit HER2. Die gevallen zijn makkelijk te behandelen. De rest is wat genoemd wordt driemaal negatieve borstkanker, omdat dat type geen van de drie nodig heeft om te groeien. De helft van de mensen met dit type kanker sterft binnen vijf jaar na de diagnose.
De Australische onderzoeksgroep onder aanvoering van Alex Swarbrick denkt te weten hoe het zit en probeert van een slecht te behandelen kankersoort een makkelijker te bestrijden ziekte te maken. De wetenschappers onderzochten het genetisch materiaal van 80 vrouwen met het ‘moeilijke’ kankertype. Ze ontdekten dat vrouwen met die ziekte opmerkelijk veel van het eiwit ID4 (differentiatieremmer 4) aanmaakten. Muisproeven wezen uit dat dat eiwit wordt geproduceerd door gezonde borststamcellen. Dat suggereert dat de driemaal negatieve borstkanker eerder toe te schrijven is aan een kankervormende mutatie in de stamcellen dan in de normale borstweefselcellen. De genetische analyse van beide typen tumoren, met en zonder ID4, toonde dat ze ook heel verschillend waren. “Ze lijken een heel andere ontwikkelingsgeschiedenis te hebben. Wij denken dat ze van elders komen”, zegt Swarbrick. Dat de agressieve kankers hun oorsprong vinden in stamcellen is volgens de onderzoeker aannemelijk omdat die eigenschappen hebben die therapieresistente kankercellen ook vertonen: ze kunnen zich vrij bewegen, ze zijn plooibaar en ze zijn minder gevoelig voor genetische beschadiging door, bijvoorbeeld, straling dan gewone cellen. Door het ID4-gen te blokkeren in proeven bij ‘aangepaste’ muizen en in weefselkweken, bleek het gezwel te stoppen met groeien en veel ‘kankergenen’ raakten ‘van de kook’. Sommige werden aan gezet andere af. Swarbrick: “ID4 fungeert als een schakelaar, waarbij dat gen regelt of die ‘kankergenen’ worden geactiveerd.” Sommige ‘kankergenen’ die reageren op oestrogeenbehandeling werden aan gezet, waardoor de kanker een stuk minder lastig zou zijn te behandelen. Of dat ook zo is moet nog worden. “We weten nog niet of we een echte oestrogeenafhankelijke kanker krijgen nadat ID4 is geblokkeerd of een weer een ander type”, zegt de onderzoeker. Volgens hem zouden eierstokkankers ook op een soortgelijke manier te behandelen zijn, omdat ook daar ID4 een rol speelt.
Bron: New Scientist