De cytotoxische cellen moeten eerst rijpen voor ze hun dodelijk werk kunnen doen.
Ons afweersysteem beschikt over de ‘vervaarlijke’ CD8+-T-cellen. Die beschermen ons tegen gevaarlijke indringers als virussen, maar ook tegen kanker. Toch hebben sommige virussen en ook kanker soms weinig te duchten van dat dodelijke afweersysteem. Onderzoekers van, onder meer, het Zweedse Karolinska-instituut ontdekten waarom deze T-cellen hun werk niet goed doen. Het immuunsysteem wordt wel gealarmeerd, maar op de een of andere manier worden de twee transcriptiefactoren die de boel in gang moeten zetten, T-bet en Eomes, niet in de juiste hoeveelheden aangemaakt. De onderzoekers hopen een manier te vinden zodat T-bet, de ‘aanstichter’ van de afweerreactie, wél in de juiste hoeveelheden wordt aangemaakt.
Het is al langer bekend dat de CD8+-T-cellen, die, onder meer, het hi-virus moeten doden, last hebben van functieverlies. Het lijkt wel of ze uitgeput raken en hun taak niet meer kunnen uitvoeren. De onderzoekers hebben op molecuulniveau uitgezocht had dat mogelijk is. Er zijn twee zogeheten transcriptiefactoren belangrijk voor de activering van de CD8+-T-cellen, ook wel cytotoxische (=celdodende) T-cellen of killercellen genoemd: de al eerder genoemde T-bet en Eomes. Ze instrueren de T-cellen over de aard van de aanval. T-bet zet het proces in gang en Eomes (eomesodermine) heeft meer een sturende taak en die transcriptiefactor legt een soort databank aan van de soort ziekte waar het om gaat, zo dat bij een volgende geval sneller kan worden ingegrepen (het leereffect van het afweersysteem). Hoe, is niet bekend.
De onderzoekers bekeken hoe T-bet en Eomes werden aangemaakt bij 64 hiv-patiënten. Het blijkt dat T-bet bij hiv-patiënten mondjesmaat wordt aangemaakt, terwijl van Eomes juist te veel wordt geproduceerd. Die onbalans leidt tot killercellen die slecht rijpen en dat beperkt hun vermogen de aangetaste cellen te vernietigen. Dat gebeurde zelfs als het virus bij patiënten reageerde op de medicatie, zo zelfs dat hiv niet meer in het bloed was waar te nemen. “Dat verklaart mogelijk waarom CD8+-T-cellen zo slecht werken, ook bij behandeling met antivirale medicijnen, hoewel we niet weten waarom dat zo is”, zegt Marcus Buggert van het Karolinska-instituut.
De onderzoekers hopen er achter te komen hoe de expressie (aanmaak) van de transcriptiefactoren kan worden beïnvloed, zodat de aanmaak van T-bet kan worden verhoogd. Dat zou het genezingsproces vergemakkelijken.”Als we deze barrière kunnen slechten en ontdekken hoe we de regelfunctie van deze transcriptiefactoren kunnen sturen, zouden we een vaccin kunnen ontwikkelen of hiv genezen”, zegt mede-onderzoekster Annika Karlsson.
Bron: Alpha Galileo