De ROR1-arm van het ’tweezijdige’ antilichaam (afb: Rader-lab, Scripps)
Ik heb hier al vaker de lofzang op ons vernuftige afweersysteem gezongen, maar heb misschien te weinig benadrukt dat dat ook werkt tegen kanker. Soms hebben kankercellen echter manieren gevonden om aan de dodelijke werking van dat systeem te ontkomen. Er worden allerlei manieren bedacht om dat systeem in die gevallen te reactiveren, maar de methode van het Amerikaanse Scripps-instituut heb ik, dacht ik, nog niet eerder gehoord (verbeter me als ik het fout heb). Scripps-onderzoekers hebben een ’tweezijdig’ antilichaam ontworpen dat ankert aan het ‘kankereiwit’ ROR1 en met de andere kant T-cellen er met de haren bij sleurt om hun verwoestende werk te doen (het ‘afschieten’ van kankercellen).
Zelf noemen de onderzoekers rond Christoph Rader de immunoglobuline een antikankerantilichaam, dat alleen kankercellen aanvalt en gezonde cellen ongemoeid laat. Dat komt doordat het ’tweezijdige’ antilichaam heel specifiek gericht is op het eiwit ROR1, dat op de mebranen van verschillende typen kankercellen kan worden gevonden, waarna ze vervolgens een T-cel vangen om de kankercel af te maken.
“Als de T-cellen eenmaal gevangen en geactiveerd zijn, dan produceren die giftige stoffen die de kankercel binnendringen en die doden”, zegt de onderzoeker. “Natuurlijke antilichamen kunnen dat niet. Je moet ze ’tweezijdig’ maken om dat voor elkaar te krijgen.”
Hij is vooral geïnteresseerd in de toepassing bij een type borstkanker waarbij de genezingskansen tot nu toe minder goed zijn dan bij andere vormen: Her2-negatieve borstkanker. “Als je kijkt naar de expressie van ROR1 in borstkanker dan zie je vaak dat patiënten die Her2=negatief zijn ROR1-positief. Deze patiënten kunnen baat bij onze methode hebben.
Antilichamen
Antilichamen zijn eiwitten die worden aangemaakt door witte bloedlichaampjes om specifieke doelen aan te vallen zoals virussen, bacteriën en kankers. Een tweezijdig antilichaam is zo’n eiwit dat specifiek ontworpen is aan een bepaald doelwit te hechten en dat dus T-cellen (een type witte bloedlichaampjes) aantrekt om gevaarlijke cellen te vernietigen.
ROR1 is een mooi doel voor zo’n antilichaam, stelt Rader, aangezien dat eiwit alleen voorkomt bij rijpe, kwaadaardige cellen. De onderzoeker ontdekte de rol van ROR1 zo’n tien jaar geleden bij leukemiepatiënten toen hij nog werkte bij het Amerikaanse kankerinstituut
“ROR1 wordt aangemaakt tijdens de vruchtontwikkeling, maar wordt na de geboorte op nonactief gesteld”, zegt Rader. “Het kwam later tevoorschijn in zowel bloedkanker als in vaste tumoren.” Dat betekent dat de ’tweezijdige’ antilichamen in de strijd tegen vele kankersoorten iets zou kunnen betekenen: van borst-, long- en eierstok- tot bloedkanker.
De ’tweezijdige’ antilichamen bleven bij muisproeven vijf dagen actief in het muizenlichaampje. Tot nu toe heeft de Amerikaanse geneesmiddelenautoriteit FDA een dubbelanntilichaam goedgekeurd voor gebruik tegen een vorm van leukemie.
Bron: EurekAlert