Onderzoekers van de Hebreeuwse universiteit in Jeruzalem hebben een nieuwe techniek ontwikkeld om (werkende) menselijke levercellen in het lab te kweken. Dat geeft natuurlijk weer voeding aan speculaties over kweekorganen ter vervanging van zieke of anderszins aangetaste levers.

De lever is het grootste inwendige orgaan van de mens (de huid het grootste) en neemt een centrale plaats in in de stofwisseling van ons lichaam. Menselijke levercellen worden in de farmaceutische industrie en bij onderzoek normaal gebruikt om de veiligheid van kandidaat-medicijnen voor de lever te onderzoeken. Ook worden die cellen gebruikt voor het herstel van door ziekte of levenswijze aangetaste levers. In het volle leven vervangt de lever teloor gegane cellen zonder al te veel problemen, anders dan het hart, bijvoorbeeld, maar dat regeneratievermogen raken de levercellen kwijt buiten het lichaam. Het kweken van levercellen in glas leidde slechts tot kankercellen met nog maar weinig metabole functies.
Yaakov Nahmias van het Alexander Grass-centrum voor biotechnologier in Jeruzalem en medeonderzoekers probeerden daar een oplossing voor te vinden, samen met het Duitse bedrijf upcyte technologies GmbH. Op basis van onderzoek van het Duitse kankerinstituut naar HPV (humaan papilloomvirus) constateerden de onderzoekers dat de eiwitten HPV E6 en HPV E7 in te lage concentraties in levercellen voorkomen waardoor de cellen zich niet vermeerderden als reactie op Oncostatine M, een van de interleukine-6-eiwitten.
Eerdere studies om levercellen in het lab te vermeerderen leverden alleen maar, zoals gezegd, kankercellen op. De onderzoekers kozen daarom alleen menselijke levercellen uit die zich vermeerderen in reactie op dat OSM-eiwit. Stimulering met OSM leidde tot verdubbelingstijden van 33 tot 49 uur. Als OSM ontbrak dan stopte de groei en differentieerden de cellen binnen vier dagen tot volledig functionerende levercellen. De methode maakt het mogelijk uitgaande van 1 levercel met 35 ‘verdubbelingen’ 10¹⁵ (1 biljard) levercellen te produceren. Uit een orgaan kunnen ‘slechts’ 10⁹ bruikbare cellen worden geïsoleerd. “De benadering is revolutionair”, zegt Joris Braspenning van het Duitse bedrijf, tot voor kort bekend onder de naam Medicyte. “De kracht zit hem in de mogelijkheid levercellen van verschillende donoren te produceren, waardoor het mogelijk is patiëntafhankelijkheid te bestuderen en de persoonlijke giftigheid.”
Nahmias: “Dit is de heilige graal voor het leveronderzoek. Met onze techniek zijn allerlei leverziektes te bestuderen tegen een fractie van de huidige kosten.” Mogelijk zijn de cellen ook voor transplantaties te gebruiken en voor een ‘kunstleverproject’, zoals de onderzoeker dat noemt.

Bron: Science Daily