Kunstcellen produceren als ze een bepaalde verbinding detecteren (linksboven) een eiwit (groen), dat er voor zorgt dat nog niet gerijpte cellen zich omvormen tot zenuwcellen (rechts) (afb: Science)

‘Slim’ is een tegenwoordig veel misbruikt woord. Meestal is er aan die techniek niet zo veel slims te ontdekken. Kennelijk rukt die term ook in de biologie op, want een persbericht van de universiteit van Alberta (Can) meldt dat synthetische, ‘slimme’ cellen het mogelijk maken op celniveau te behandelen. ‘Slim’ zal dan wel betekenen dat die kunstcellen ‘weten’ welke cellen ze moeten behandelen, maar dat is gewoon een kwestie van die kunstcel te laten zoeken naar een cel met het juiste ‘uithangbord’. Is een mens die het uithangbord ‘bakker’ aan een winkel kan ontdekken slim?

Het is inderdaad bijdehand om naar manieren te zoeken waarbij geneesmiddelen niet domweg in het lichaam worden ‘geplempt’, maar dat ze te bestemder plekke worden afgeleverd: gerichte afgifte. Daar wordt al jaren aan gewerkt, maar ik heb niet het idee dat die behandelwijze in de klinische praktijk vaak wordt gebruikt. Hoogleraar Sheref Mansy heeft het dan ook over de toekomst. “Dan zullen kunstmatige cellen zoals deze gemaakt worden om specifieke verbindingen te synthetiseren en af te leveren, die toegesneden zijn op fysiologische omstandigheden of ziektes, alles binnen het lichaam.”
De kunstcellen zijn zo ontworpen dat ze bepaalde veranderingen in het lichaam waarnemen. In reactie daarop maakt die kunstcel een bepaald eiwit aan dat het gedrag van andere (ik neem aan; as) echte cellen beïnvloedt. “Op die manier hoef je niet het hele lichaam te overstromen met medicijnen”, zegt Mansky. Het lab van Mansky zou het eerste zijn geweest die kunstcellen heeft gemaakt die chemisch met natuurlijke cellen kunnen communiceren en die ook kunnen beïnvloeden; eerst met bacteriën en later ook met meercellige systemen. Het voorbeeldje hierbij (zie plaatje) gaat over de differentiëring van stamcellen tot zenuwcellen. Volgens Mansky is dit onderzoek het begin van een brug tussen theorie en praktijk.

Bron: Science Daily