Staart van een hagedis (Uromastyx hardwickii). Bij gevaar kunnen hagedissen hun staart loslaten die later weer aangroeit maar vaak minder groot wordt (afb: WikiMedia Commons)

Het blijkt dat afweercellen in hagedissen – fagocyten, die normaal (tenminste in mensen) de rommel opruimen – helpen bij het weer aangroeien van afgerukte of zelfopgegeven (met name de staart; autotomie) lichaamsdelen. De onderzoekers hopen en denken dat hun ontdekking van belang is voor het kweken van nieuw weefsel en voor regeneratieve geneeskunde, dat nastreeft wat de hagedissen van nature kunnen.
“Hagedissen zijn de meest naaste verwanten van de zoogdieren die in staat zijn een lichaamsdeel weer te laten aangroeien na verminking”, zegt Thomas Lozito van de universiteit van Zuid-Californië. “Hagedissen zouden dus de oplossing kunnen hebben voor de regeneratieve geneeskunde voor mensen.”
De onderzoekers bekeken de genetische en moleculaire profielen van afzonderlijke cellen na een staartamputatie bij hagedissen en muisjes, onder meer met behulp het uitlezen van de RNA’s in de cellen. In hagedissen, zo bleek, reageerden de fagocyten (eigenlijk vreetcellen) sneller dan bij muisjes op de verwonding door ziekteverwekkers en dode cellen op de plek van de amputatie en in de bloedstroom te verwijderen. Vervolgens produceerden die vreetcellen bij hagedissen ook ook een cocktail van moleculen die fungeren als matrixeiwitten en enzymen (metalloproteases). Die zorgden voor een vervolgproces van afbraak en wederopbouw van het geamputeerde lichaamsdeel (in dit geval dus een staart).

Verschillend

De afweersystemen van muisjes en hagedissen zijn erg verschillend. Hagedissen hebben een veel kleiner aantal verschillende en ook minder gerijpte afweercellen, die haast nog stamcelachtig zijn. Lozito: “Dit is de eerste gedetailleerde vergelijking tussen afweercellen van hagedissen en muisjes. De verschillen daartussen geven ook de verschillen aan in de regeneratieve mogelijkheden. We hopen zo meer inzicht gegeven te hebben om het weefselherstel en de wondgenezing in dieren en uiteindelijk ook in mensen verder te helpen.”

Bron: phys.org