Microtubuli, onderdeel van het celskelet, spelen een belangrijke rol in een cel. Zijn ze ook ‘verantwoordelijk’ voor ons bewustzijn?

Stuart Hameroff en Roger Penrose hebben een theorie dat het bewustzijn zetelt in de diepere lagen van de hersen-cellen, in de fijnere activiteiten in de cel. De recente ontdekking door Anirban Bandyopadhyay  van het Japanse materiaalonder-zoekinstituut in Yukuba dat microtubuli in de cellen kwantumtrillingen vertonen zou steun geven aan die theorie. Hameroff en Penrose denken dat EEG-ritmes (hersengolven) afkomstig zijn van die trillingen in de microtubuli.

De Amerikaan Hameroff en de Brit Penrose bedachten hun theorie van de georkestreerde objectieve reductie, bekend onder de afko Orch OR, in de jaren 90.  Opmerkelijk is dat Hameroff een anesthetioloog is, ook wel narcotiseur genoemd, maar na enig nadenken wordt me duidelijk dat verdoving en bewustzijn veel met elkaar te maken hebben. Hij werkt aan het fenomeen bewustzijn bij de universiteit van Arizona. Afijn, het tweetal suggereerde dat de kwantumtrillingen in microtubuli (microbuisjes) worden ‘georkestreerd’ door signaalinvoer via de synapsen en het geheugen van de microbuisjes en beëindigd wordt door objectieve reductie (wat dat ook moge wezen). Microtubuli vormen een belangrijk onderdeel van wat het celskelet wordt genoemd.

De theorie kreeg een stevig onthaal. De hersens zouden te warm, te vochtig en te luidruchtig zijn voor zulke fijnzinnige kwantumprocessen, maar zo langzamerhand lijkt het er op dat die theorie geen aperte onzin is. Er zijn in recent onderzoek aanwijzingen gevonden voor kwantumverschijnselen in de fotosynthese in planten, in het navigatiesysteem in vogelhersens, onze reukzin en nu dus in hersenmicrobuisjes. Die laatste ontdekking kwam van de van oorsprong Indiase onderzoeker  Anirban Bandyopadhyay, die tegenwoordig bij het befaamde MIT in Boston (eigenlijk Cambridge) werkt. Die ontdekking ondersteunt de gedachte dat hersengolven afkomstig zijn van de diepere trillingen van microtubuli. Onderzoek van Roderick  Eckenhoff van de universiteit van Pennsylvania, doet vermoeden dat anesthesie, die het bewustzijn uitschakelt maar de niet-bewuste hersenactiviteiten ongemoeid laat (hier komt Penrose om de hoek!), werkt via de microtubuli in de hersencellen. “De oorsprong van het bewustzijn weerspiegelt onze plaats in het heelal, is het wezen van ons bestaan. Ontwikkelde het bewustzijn zich uit complexe ‘berekeningen’ in de hersencellen, zoals wetenschappers veronderstellen? Of was bewustzijn er al in de een of andere vorm, zoals anderen opperen”, vraagt het tweetal zich of in hun overzichtsartikel. “Mogelijk opent dit een doos van Pandora, maar onze theorie ondersteunt beide visies door te suggereren dat bewustzijn te maken heeft met kwantumtrillingen in eiwitpolymeren, de microtubuli, die zowel de neurale als de synaptische functie sturen en hersenprocessen verbinden tot zelforganiserende processen op fijnere schaal.”

Die kwantumtrillingen in de microbuisjes, in de orde van  miljoenen Hertz, interfereren met elkaar, waardoor er  hersengolven (EEG) ontstaan met een veel lagere frekwentie. Ondanks dat er al lang gebruikt wordt gemaakt van EEG’s, was nog steeds onduidelijk waar die vandaan komen. Proeven met megahertzgolven gericht op de microbuisjes zouden van invloed zijn op de stemming van de proefpersoon. Die behandeling zou ook behulpzaam kunnen zijn bij de strijd tegen Alzheimer of andere hersenbeschadiging, zo speculeert Penrose. De publicatie van het tweetal, al in augustus verschenen, wordt vergezeld van verschillende commentaren van ook critici, die door Penrose en Hameroff van repliek worden gediend.

Bron: Alpha Galileo