De structuur van ATF4 (afb: WikiMedia Commons)

Kanker wordt nog steeds voornamelijk bestreden met chemotherapie en bestraling. Vooral die chemotherapie heeft vaak ernstige bijwerkingen. Al jaren wordt er gezocht naar effectieve alternatieven zonder die vreselijke bijwerkingen en de verschillende oplossingen passeren in dit blog regelmatig de revue, waarbij ik mij regelmatig afvraag of we niet weer met een ‘broodje aap’ te maken hebben. Nu komt er dan weer een verhaal voorbij van een methode die kankercellen tot zelfmoord drijft.
Het doelwit van de onderzoekers was het gen MYC. Dat gen bepaalt in welk tempo cellen groeien en delen. Als dat gen muteert ontstaat er woekering, kanker dus. Dan functioneren mechanismen niet meer die er voor moeten zorgen dat in het ongerede geraakte cellen afsterven.
Om kankercellen tot hun welverdiende zelfmoord te drijven blokkeerden de onderzoekers MYC via een omweg. Ze remden de aanmaak van ATF4. Dat is een transcriptiefactor die het mogelijk maakt om MYC af te lezen. Als er geen ATF4 is dan groeien de cellen niet meer en delen ook niet meer. In plaats daarvan produceert de kankercel grote hoeveelheden van een eiwit waaraan het ten gronde gaat.
De onderzoekers probeerden hun methode uit bij muisjes met dikkedarm- en lymfeklierkanker. Als die geen ATF4 konden aanmaken dan stabiliseerde de kanker. Ook in kweken van menselijke borst-, darm- en bloedkankercellen lukte dat. Of dat ook werkt in mensenlichamen moet nog worden uitgezocht.

ATF4-remmer

Het mooie is dat de ATF4-remmer al is toegelaten als medicijn. “We gaan nog kijken welke bijwerkingen die heeft”, zegt promovenda Feven Tameire van de universiteit in Pennsylvania. Ook zal nog moeten worden uitgezocht hoe universeel die behandeling is. Kanker is vooral zo lastig te bestrijden omdat de ziekte vele verschijningsvormen en ontwijkingsstrategieën heeft. Wordt wellicht vervolgd.

Bron: der Spiegel