Bij de ziekte van Alzheimer vallen er (letterlijk) gaten in de hersens

Tot niet zo heel lang geleden heerste de gedachte dat we geboren worden met een aantal hersencellen en dat we gaandeweg steeds meer cellen kwijtraken. Dat is niet waar gebleken. Er worden in delen van de hersens wel degelijk nieuwe cellen aangemaakt. Opmerkelijk is dat door een gen tot overexpressie te brengen ook nieuwe cellen in de hersens worden aangemaakt. Bij muizen met de ziekte van Alzheimer namen daardoor de symptomen van die neurologische aandoening duidelijk af, zo liet onderzoek van Daniel Offen en Adi Shruster van de universiteit van Tel Aviv (Israel) zien. Offen: “We weten nu dat stamcellen delen van de hersens kunnen herstellen.”

Nadat bleek dat het toevoegen van stamcellen aan hersenweefsel bemoedigende resultaten had laten zien, werden de experimenten voortgezet met muizen die een Alzheimerachtige aandoening hadden. Er werd een gen, Wnt3a, in dat deel van de hersens tot ‘chronische overexpressie’ gebracht dat het gedrag stuurt, vooral angst, in de hoop dat dat zou bijdragen aan de vorming van nieuwe hersencellen. Volgens Offen renden onbehandelde ‘demente’ muizen zo maar  een onbekend en gevaarlijk terrein op, zonder eerst de mogelijke gevaren te verkennen zoals gezonde muizen doen. “Normale muizen zullen gevaar herkennen en dat proberen te vermijden. Muizen met deze ziekte, net als menselijke patiënten, verliezen hun gevoel voor ruimte en werkelijkheid. We slaagden er in aan te tonen dat er inderdaad nieuwe cellen werden aangemaakt in die gebieden waar dat gen was geïntroduceerd en vervolgens hebben we kunnen laten zien dat door die nieuwe cellen de symptomen van Alzheimer verminderden.” Volgens Offen is het verlies van decorum (=remming) voor veel Alzheimer-patiënten en hun familie een verschrikking. “We zagen soortgelijk ‘onbeschaamd’ gedrag gebeuren bij muizen.” Hoe die ‘chronische overexpressie’ werd bewerkstelligd vertelt het verhaal (mij) niet, maar ik vermoed dat dat gebeurt met behulp van zogeheten transcriptiefactoren..

Nadat bleek dat de aanmaak van nieuwe hersencellen in een bepaald gebied een positief effect had op het gedrag, richtten de onderzoekers hun pijlen op die delen van de hersens waar het geheugen zetelt. Dat onderzoek loopt nog, maar Offen is er van overtuigd dat dat soortgelijke resultaten te zien zal geven. “Natuurlijk zijn er nog vele vragen te beantwoorden, maar we zijn erg optimistisch over de resultaten en voelen dat dit een veelbelovende richting is in het Alzheimeronderzoek”, zegt Offen.

Bron: Eurekalert