Onderzoekers in Japan hebben uitgaande van een paar stamcellen van een donormuis functionerende muizennieren ‘aangelegd’ in ratten. Die muizenstamcellen werden ingespoten in de embryo’s van ratten die genetisch zo veranderd waren dat ze geen nieren zouden ontwikkelen.
Het kweken van volledig functionerende organen ter vervanging van beschadigde slecht functionerende organen is met de opkomst van de stamceltechnologie een belangrijk thema geworden. Het transplanteren van donororganen heeft grote nadelen waaronder het afstotingsrisico niet het minste is, nog even los van het feit dat de vraag naar donororganen overwegend groter is dan het aanbod van donororganen. Zo schijnen in de VS 95 000 mensen te wachten op een vervangende nier.
De blastocystebenadering schijnt daarbij veelbelovend te zijn. Blastocysten zijn embryo’s in een vrij vroeg stadium, de eerste paar dagen. De onderzoekers spoten in blastocysten die genetisch zo veranderd waren dat ze bepaalde organen niet zouden ontwikkelen, stamcellen in van gezonde dieren, niet noodzakelijkerwijs dezelfde soort. Die bleken zich dan te ontwikkelen tot een volwaardig orgaan. Het orgaan behoudt de eigenschappen van de stamceldonor en zou dus als transplantaat gebruikt kunnen worden.
“Eerder hebben we die techniek gebruikt om een rattenpancreas te ontwikkelen in een muismutant zonder alvleesklier”, zegt onderzoeker Teppei Goto. “We wilden nu kijken of die methode te gebruiken is voor het kweken van functionele nieren, waar een veel groter tekort aan is.”

Mislukt

De eerste pogingen mislukten. De rattenstamcellen weigerden zich te differentiëren in twee celtypen die nodig zijn voor de nier. Omgekeerd ging het wel: stamcellen van gezonde muisjes ontwikkelden zich in de blastocysten van gemankeerde ratten wel in volledig functionele muizennieren voor de rat. Getransplanteerd in een (ratten)draagmoeder) ontwikkelden de meeste vruchten zich (tweederde) tot normale ratten, zij het met muizenniertjes. Die nieren waren structureel zoals ze hoorden te zijn en de helft produceerde ook urine (deed dus zijn werk).

“Volgens ons is de blastocystenmethode een bruikbare manier om nieren te kweken”, stelt medeonderzoeker Masumi Hirabashy. “In de toekomst zouden we zo menselijke organen kunnen kweken in, bijvoorbeeld, varkens.”

Bron: Science Daily