Twee wat de onderzoekers ‘blastoïden’ noemen, de embryostuctuur. Groen zijn de trofoblastische stamcellen die zich tot placenta ontwikkelen en rood de embryonale stamcellen (afb: Nicolas Rivron)

Uit placentacellen (of eigenlijk trofoplastische stamcellen) en embryonale stamcellen van muisjes hebben onderzoekers rond Nicolas Rivron van de universiteit van Utrecht een embryoachtig organisme gekweekt. De ‘protoembryo’ zou meer klaarheid moeten geven over de eerste dagen van de zwangerschap, maar tegelijkertijd  zullen wenkbrauwen zich fronzen. Je zou je kunnen voorstellen dat op een dag dieren maar ook mensen uit de fabriek komen.

Voor het eerst hebben onderzoekers in een lab een embryo gekweekt, zonder dat daar geslachtscellen aan te pas zijn gekomen. Vooralsnog gaat het om muizencellen. De gebruikte placenta- en embryonale stamcellen ontwikkelden zich tot een embryoachtige structuur (met moederkoek). Wanneer die bij muisjes werd geïmplanteerd ontwikkelde die zich als een ‘normale’ vrucht. Het was volgens de onderzoekers niet de bedoeling een levensvatbare vrucht te kweken, maar om meer inzicht te krijgen in de eerste dagen van een zwangerschap. In de baarmoeder is de vroege embryo nauwelijks toegankelijk.

“Deze vroege embryo’s hebben alle celtypen die nodig zijn voor de ontwikkeling van een heel organisme”, zegt Rivron. “Ze zullen ons helpen de verborgen processen aan het begin van het leven te leren begrijpen en om zaken rond onvruchtbaarheid en de ontwikkeling van medicijnen zonder proefdieren te kunnen oplossen.”

‘Nepvrucht’

Bij de ontwikkeling van de ‘nepvrucht’ waren processen te zien die ook bij echte embryo’s te zien zijn. Zo leek het er op dat de zich ontwikkelende cellen zich al differentiërend organiseerden met behulp van een ’taal’ waar onderzoekers nog weinig weet van hebben. De embryonale cellen bleken zich ook te ‘nestelen’ in het moederkoekweefsel (placenta) wezenlijk voor de ontwikkeling van de vrucht.

Bron: der Spiegel