Bij muizen als proefdieren is aangetoond dat het mogelijk is slechtfunctione-rende afweercellen te verdelgen, terwijl de goed functionerende afweercellen gewoon hun werk kunnen blijven doen. Muizen die waren opgezadeld met de autoimmuunziekte Pemphigus vulgaris, waarbij ernstige blaarvorming optreedt. Door bepaalde afweercellen T-cellen de afweercellen te laten aanvallen die de autoimmuunziekte veroorzaakten, B-cellen, werd de blaarvorming minder en nam ook het aantal zich misdragende B-cellen af. Mogelijk werkt die strategie ook bij andere autoimmuunziektes.
In het ideale geval zou een behandeling van een autoimmuunziekte, waarbij een deel van het afweersysteem zich tegen het eigen lichaam keert, alleen dat deel van het immuunsysteem moeten worden geëlimineerd dat in de fout gaat. Tot op heden zou dat nog niet zijn gelukt, waardoor immuuntherapie een nogal hachelijke operatie is/was. Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Pennsylvania (VS) schijnen nu een methode gevonden te hebben die gericht de zich misdragende afweercellen (in dit geval B-cellen) te elimineren of althans in de verdediging te drukken. Nu worden autoimmuunziektes, waaronder PV, nog vooral behandeld door het onderdrukken van het hele afweersysteem, wat nogal riskant is.
De onderzoekers veranderden T-cellen zo, dat ze de foute B-cellen aanpakten. Ze kregen hun inspiratie uit onderzoek waarbij zogeheten chimere antigeenreceptoren (CAR, door de onderzoekers chimere autoantilichaamreceptoren, CAAR, genoemd) werden gebruikt om leukemie te bestrijden. Die CAR- of CAAR-techniek komt neer op het verzamelen van antilichamen die een afweerreactie teweegbrengen en die te koppelen aan de T-cellen. Door die techniek wat aan te passen kun je die ook inzetten tegen een speciale ziekteverwekker en ook tegen dwalende B-cellen. Ze koppelden een eiwit, desmogleïne 3 (Dsg3), dat de dwalende B-cellen herkennen, aan de eiwitten in T-cellen, die verantwoordelijk zijn voor de activering van die T-cellen. Het staat er een beetje ongelukkig, maar het betekent dat daartoe de T-cel genetisch veranderd moet worden om die constructie voor elkaar te krijgen.
Als de onderzoekers die aldus bewerkte T-cellen inspoten bij muizen met de blaarziekte, dan nam het aantal Dsg3-herkennende B-cellen af en verminderde het aantal blaren. De bewerkte T-cellen bleken zich ook te kunnen delen. Dat betekent dat de helende werking van die gemodificeerde afweercellen van langere duur is. Zoals gezegd zou deze aanpak ook gebruikt kunnen worden tegen andere autoimmuunziektes, maar dat zal allemaal eerst nog moeten worden uitgezocht.
Bron: EurekAlert