Er was ooit een man, zijn naam mag je opzoeken, die DDT produceerde en iedereen vertelde dat dat een voor de mens onschuldig goedje was. Dus at hij elke dag een paar hapjes van dat inmiddels hier verboden verdelgingsmiddel. In Amerika is er een bedrijf dat stelt met behulp van een gentherapie de veroudering tegen te kunnen gaan en dus onderging bazin Elizabeth Parrish als eerste die behandeling. Ze zou twintig jaar jonger zijn geworden. Als dat waar is dan lonkt het eeuwige leven, alhoewel…

Parrish is bestuursvoorzitter van het in Seattle gevestigde bedrijf BioViva. Dat bedrijf werkt aan behandelingen die veroudering tegengaan. In april deelde BioViva me dat ze zelf de genbehandeling had ondergaan, die de eerste zou zijn die ook echt werkt tegen veroudering. De behandeling zou haar twintig jaar jonger hebben gemaakt of althans haar afweercellen, zo beweert het bedrijf. “Je kunt daar allerlei prachtige conclusies aan verbinden zoals de dood verslaan, het eeuwige leven of zoiets, maar wij proberen iets te doen aan de ouderdomsziektes, een belangrijk thema in de geïndustrialiseerde wereld”, zegt Parrish.
Ze vloog in september vorig jaar naar Columbia om daar twee experimentele behandelingen te ondergaan. De een was een myostatine-remmer, een middel dat spierverlies tegen zou moeten gaan. De andere was een telomerasegentherapie. Daarmee, zo beweert BioViva, worden de cellen ‘verjongd’ door de uitlopers van de chromosomen, de telomeren, te verlengen.
De biologische leeftijd van cellen, en daarmee het organisme, wordt vaak afgemeten aan de lengte van de telomeren: hoe korter, hoe ouder. Die telomeren worden bij elke celdeling steeds korter en als je die weer verlengt dan verleng je ook de levensduur (of verlaag je de biologische leeftijd), is dan de redenering.

Skepsis

Het behoeft geen betoog dat er nogal wat skepsis is over de beweringen van het bedrijf. Omdat BioViva niet het noodzakelijke vooronderzoek heeft gedaan om klinische proeven met mensen te mogen doen, is de methode in de VS niet toegelaten; vandaar de reis van Parrish naar een ongenoemde kliniek in Zuid-Amerika. Volgens het bedrijf zouden de telomeren van de de chromosomen in de witte bloedlichaampjes zes maanden na de behandeling met 9% zijn toegenomen, maar dat is natuurlijk maar zeer de vraag. Parrish beweert dat derden de tests hebben uitgevoerd en dat er een telomeermeetsysteem is gebruikt dat ook artsen gebruiken en via internet te koop is (alles is via internet te koop). “Volgens die test zijn de telomeren in mij verlengd met het equivalent van twintig jaar.”

De skepsis gaat over meer dan alleen de betrouwbaarheid van de meetest. BioViva stelt dat het werk van het bedrijf voortborduurt op dat van Maria Blasco, directeur van het Spaanse kankerinstituut. In een studie uit 2012 zou Blasco hebben gevonden dat een soortgelijke telomerasegentherapie bij muizen een levensduurverlenging van gemiddeld 20% zou hebben bewerkstelligd. Haar onderzoek was gericht op de mogelijke positieve effecten van die therapie op muizen met bloed- en hartziektes die veroorzaakt werden door erg korte telomeren. Blasco heeft geen enkele relatie met het Amerikaanse bedrijf: “Beoordeling van dit soort therapieën, net als met andere behandelingen, hoort plaats te vinden in gecontroleerde klinische proeven, ondersteund door de gezondheidsautoriteiten”, zegt de Spaanse.

Volgens Parrish, geen wetenschapster, zijn er al contacten met vrijwilligers die de behandeling willen ondergaan. Er zouden genoeg dierproeven met de methode zijn gedaan om over te stappen op mensen. Voor haar was haar vrijwillige ‘proefdierschap’ bedoeld om aan te tonen dat de methode veilig voor mensen is (hier zien we de analogie met de voornoemde DDT-producent). Het aantal proefspersonen: een 44-jarige vrouw.
Het is haar bedoeling de effecten van de therapie ook in andere celtypen te onderzoeken en ook om te bekijken wat de behandeling tegen spierverlies oplevert. Voor dergelijke proeven zoekt ze dan wel een land waar de regels minder streng zijn dan in de VS, met als smoes dat daarmee de tijd tot de marktintroductie zo kort mogelijk kan worden gehouden. Je zou ook kunnen zeggen: om zo snel mogelijk geld te verdienen.
Eén medestander is Parrish al kwijt. George Martin van de universiteit van Washington, die er in had toegestemd om als adviseur van het bedrijf op te treden. Hij trok zich ijlings terug toen hij van het zelfexperiment van Parrish hoorde.

Complexe systemen

Kanker- en genetica-onderzoeker Duncan Baird van de universiteit van Cardiff (Wales) maant tot voorzichtigheid met dit soort experimenten. “Het leven en veroudering zijn te complexe systemen om die te reduceren tot de lengte van de telomeren. Om dat ene aspect eruit te pikken als bepalende factor en te vertellen dat je daarmee veroudering geneest lijkt me onzin.” Hij denkt dat die simpele benadering zelfs gevaarlijk is. “Een van de redenen waarom cellen een beperkte levensduur hebben is om de kans op kanker te verminderen. Rommelen met zo’n wezenlijk tumoronderdrukkend mechanisme dat zich ontwikkeld heeft in langlevende soorten als de mens lijkt me niet echt een goed idee.”

Bron: the Guardian