Als de bloedvaten werden geïmplanteerd bevatten ze geen levende cellen alleen een eiwitstructuur (afb: Humacyte)

In het lab gekweekte, lege ‘bloedvaten’ zijn met succes geïmplanteerd. Die vulden zich in het lichaam met bloedvatcellen van de patiënt zelf en waren uiteindelijk niet van echt te onderscheiden. Heather Prichard van het Amerikaanse bedrijf Humacyte (-Mensencel) en haar (universitaire) collega’s kweekten die lege bloedvaten uitgaande van gladde spiercellen die in (slag)aderen voorkomen, maar die voor implantatie werden verwijderd.
Die donorcellen werden verspreid in een buisachtige structuur voorzien van voedingsstoffen. Terwijl de bloedvatstructuren zich vormden (eiwitten) werden er door die buisjes vloeistof gepompt bij wijze van ‘bloeddruk’. Vervolgens werden de mogelijk problematische eiwitten verwijderd en ook de donorcellen, die door het afweersysteem als vreemd (kunnen) worden gezien en implanteerden de (lege) bloedvaten met een lengte van 42 cm en een dikte van 6 mm in de bovenarmen van 60 nierpatiënten.
Elk van die patiënten hing periodiek aan het nierdialyseapparaat. Normaal gesproken moeten chirurgen dan een slagader met een ader verbinden om een groter hogedrukbloedvat te creëren om het bloed naar de dialysemachine te transporteren. Dat werkte bij geen van de proefpersonen, soms doordat hun bloedvaten te dun waren, en ze werden daarom voorzien van gekweekte ‘bloedvaten’.
Monsters van dertien van deze proefpersonen over een periode van vier jaar toonden aan dat de bloedvaten zich hadden ontwikkeld tot meerlagige weefsels die zichzelf herstelden na beschadiging. In feite waren ze niet van echt te onderscheiden. “Als ze geïmplanteerd werden bevatten ze geen enkele cel”, zegt Prichard. Het lichaam is kennelijk zo goed die (lege) bloedvaten te vullen met de benodigde celtypen. Dat is opmerkelijk als je weet dat andere onderzoekers in het lab volledig functionele bloedvaten willen kweken.

Veel toepassingen

Bloedvatvervanging komt nogal veel voor. We hoeven alleen maar te denken aan de talloze omleidingen bij kransslagaders. Op het ogenblik is is het de gewoonte om (slag)aders van de patiënt zelf te gebruiken, maar soms is dat niet mogelijk. Dan wordt er meestal een kunststofbloedvat geplaatst. Het voordeel van die gekweekte ‘bloedvaten’ is dat ze geen afweerreacties of littekenweefsel (bindweefsel) opleveren.
Het kweken van de bloedvaten kostte twee maanden. Het idee is de bloedvaten op grotere schaal te gaan maken. Gehoopt wordt op tienduizenden per jaar.

Bron: New Scientist