Met een gen voor Cas9 en DNA-sequenties voor gids-RNA in hun genoom konden zwarte muggen, onder veel meer, geel en vleugelloos gemaakt worden. Dit alles bedoeld om verspreiding van virusziektes te voorkomen (afb: UCR)
Onderzoekers van de universiteit van Californië in Riverside hebben met behulp van de CRISPR-techniek muggen gefabriekt die in staat zijn het genknipenzym Cas9 te produceren. Dat zou die muggetjes makkelijk genetisch manipuleerbaar maken. Als bewijs van de mogelijkheden van die toestand produceerden de dierenbeulen gele, vleugelloze muggen met drie ogen. De onderzoekers zeggen uit te zijn op het bestrijden van dierplagen met behulp van gendruk.
Gendruk wordt gebruikt om een bepaald, gemanipuleerd gen razendsnel door een populatie van, vooral, insecten te verspreiden om die ziekteverspreidende insecten te verdelgen. Daarmee zou de weerstand die de evolutie in zulke gevallen biedt omzeild worden. De Egyptische mug (Aedes aegypti), drager van allerlei ziekteverwekkende virussen zoals die voor knokkelkoorts en zika, is, als soort, vrij snel resistent tegen verdeligingsmiddelen. Nooit worden alle insecten gedood en de, niet-bevattelijke, overlevenden planten zich weer snel voort.
Er is geprobeerd om via genoombewerking bij muggen te voorkomen dat ziektes zich verspreiden, maar dat is om allerlei redenen niet erg succesvol. Entomoloog Omar Akbari en zijn medewerkers denken met hun nieuwe techniek meer succes te hebben. Hun genetisch veranderde muggen hebben een gen dat Cas9 kan produceren. Kennelijk wil dat enzym ook in eigen genoom snijden (waarom ook niet?).
Eerste stap
Voor Akbari is dit een eerste stap naar een gendruksysteem dat de verspreiding van ziektes moet voorkomen of althans verminderen. Het Cas9-gen en de stukken DNA die coderen voor het gids-RNA (daarmee wordt de genschaar naar de juiste plaats op het DNA gebracht) liggen op heel verschillende plaatsen van het muggengenoom. “Dat is de veiligste manier om in het lab gendruk te ontwikkelen en te testen”, zegt de onderzoeker.
Bij gendruk is de kans groot dat het veranderde gen zich razendsnel door het nageslacht van de gemanipuleerde muggen verspreid. We praten dan over percentages van 50 tot 95. Dat kan 100 worden als het genoom op verschillende plaatsen wordt veranderd, zo hebben Akbari en de zijnen via een eigen rekenmodel becijferd.
“De volgende stap is te bepalen welke genetische regelsystemen gebruikt kunnen worden om de gids-RNA-sequenties te activeren.” Dan wordt het ontwikkelen van een gendruksysteem een eitje, denkt de UCR-onderzoeker.
Bron: Science Daily