Ex(?)-cardioloog Zannos Grekos (foto: Naples Daily News)
Het Australische bedrijf Mesoblast is begonnen met de grootschalige productie van stamcellen (Temcell genoemd). De stamcellen zijn ontwikkeld uit cellen van gezonde donors en zouden geen afweerreactie bij de patiënten teweegbrengen. Waarom is mij duister. Normaal gesproken worden niet-lichaamseigen cellen geweerd. Temcell wordt in Japan gelanceerd als behandeling van patiënten met een donororgaan, waarbij het eigen afweersysteem het getransplanteerde orgaan aanvalt. Het idee om stamcellen in te zetten om mankementen in het lichaam te repareren of misschien wel eens om organen en ledematen te vervangen, leunt sterk op dat lichaamseigene. Dat wil zeggen dat die stamcellen afkomstig zijn van de patiënt of gewonnen uit geherprogrammeerde rijpe cellen van hem/haar. Stamcellen krijgen mooie cijfers, maar de toepassing er van is verre van probleemloos.
Tot nu toe worden stamcellen alleen nog maar gebruikt in klinische proeven, behoudens enkele medische vrijbuiters die hopen hun financiële slag te slaan. Er zijn her en der wat behandelingen goedgekeurd, maar dan gaat het altijd om lichaamseigen cellen, waarvan de productie nogal veel tijd in beslag kan nemen. De Temcell-cellen worden bij de miljarden geproduceerd. Mesoblast hoopt volgend jaar toestemming voor toepassing in de VS te krijgen, het walhalla voor veel producten.
Sommige klinieken stellen een stamceltherapie voor als een middel om, bijna, alle middelen op medisch terrein overbodig te maken, ook voor gevallen waarvoor geen enkel bewijs is dat zo’n therapie wel zou helpen. “Ze stellen het zo prachtig voor dat patiënten zich gewaarschuwd zouden moeten weten”, zegt bioethicus Leigh Turner van de universiteit van Minnesota, die onderzoek gedaan heeft naar ‘illegale’ klinieken. “Dat geldt bijvoorbeeld voor een opmerking dat een enkele therapie 20 of 30 ziektes kan behandelen.”
Enkele van die niet toegestane behandelingen zijn dodelijk gebleken of hebben geleid tot ernstige verwondingen. In 2013 bood de Griekse cardioloog Zannos Grekos stamcelbehandelingen aan via zijn bedrijf Regenocyte. Hij verloor zijn artstitel nadat twee patiënten overleden waren na de herinjectie van beenmerg. In Portugal werd in 2014 een patiënte behandeld voor een letsel aan het ruggenmerg. Daarvoor werden neusstamcellen gebruikt. Dat leidde tot een pijnlijke vergroeiing en de ingebrachte cellen moesten operatief worden verwijderd.
Turner schat dat er tussen de honderd en tweehonderd ‘illegale’ klinieken zijn. De Amerikaanse voedings- en medicijnautoriteit FDA heeft enkele klinieken een waarschuwing gestuurd en de FBI heeft in minstens een geval mensen aangehouden. Onduidelijk is hoe Mesoblast (mesoblast is een kiemlaag in de vroege ontwikkeling van een embryo) in die nog erg voorzichtige omgeving zijn brood denkt te verdienen.
Bron:New Scientist