Hi-virussen (paars) op een T-cel
Het afweersysteem is een mooi (en ingewikkeld) systeem, maar af en toe lijkt het wel of het de weg gewezen moet worden. Sommige virussen, zoals het humane immunodeficiëntievirus (hiv), kunnen niet ‘uitgeroeid’ worden, doordat ze zich schuil kunnen houden voor het afweersysteem. Ze kunnen op elk moment weer hun gevaarlijke kop opsteken. Onderzoekers hebben nu ontdekt dat er wel degelijk afweercellen bestaan die die virusdeeltjes in hun schuilplaatsen kunnen opzoeken en vernietingen, de folliculaire cytotoxische T-cellen of folliculaire dodercellen. Ze schijnen alleen een handje geholpen te moeten worden om hun destructieve taken te voltooien. De onderzoekers hebben al wat ideeën dienaangaande.
Volgens onderzoeker Di Yu van de Monash-universiteit (Aus) zijn deze dodercellen, een type witte bloedlichaampjes, er tijdens infecties, maar zouden hun aantallen en hun dodend vermogen te gering zijn om een chronische ontsteking radicaal de kop in te drukken. “Er zijn gespecialiseerde dodercellen die kunnen migreren naar het lymfeweefsel om het werk af te maken. Dat hebben we voor het eerst aangetoond.”
Een hiv-infectie is goed in bedwang te houden met behulp van antiretrovirale middelen, maar hiv-dragers moeten die hun hele leven slikken. Ook het Epstein-Barr-virus, verontwoordelijk voor klierkoorts (vaak ziekte van Pfeiffer genoemd), lijkt zich jarenlang te kunnen verstoppen maar weer ‘boven water’ te komen als het afweersysteem niet helemaal goed meer functioneert.
De onderzoekers ontdekten dat deze dodercellen, voluit folliculaire, cytotoxische T-cellen (Tfc-cellen), de indringers in hun schuilplaatsen in het lymfestelsel opzoeken en vernietigen. Het opmerkelijke, vind ik, is dat die virussen zich verschuilen in de ‘zakjes’ (follikels, vandaar de naam) waarin zich B-cellen bevinden, een type afweercellen die antilichamen produceren.
Volgens medeonderzoeker Yew-Ann Leong van de Monash-universiteit maakt die ontdekking het mogelijk therapieën te ontwikkelen om ziekteverwekkers definitief aan hun einde te helpen, inclusief een hiv-infectie. Er zouden ook ziektes behandeld kunnen worden van het afweersysteem zoals B-cellymfoom, een non-Hogdkin-lymfoom.
Behandeling
Medeonderzoekster Sharon Lewin van het Australische Peter Doherty-instituut denkt dat er wel wat manieren zijn om de ontdekking om te zetten in een behandeling voor mensen met een chronische infecties. “We kunnen patiënten deze gespecialiseerde T-cellen toedienen of we kunnen patiënten behandelen met eiwitten die deze cellen naar de juiste plaatsen lokken, waar de virusdeeltjes zich schuilhouden bij een antivirusbehandeling.” Yu hoopt en verwacht dat de eerste klinische proeven met mensen binnen vijf jaar zullen kunnen beginnen.
Bron: Science Daily