De STAT3-Ser/Hes3-signaalroute (of -as) (afb: WikiMedia Commons)

Het is bekend dat kankercellen (vooral de kankerstamcellen) manieren hebben om het afweersysteem uit te schakelen, maar ook om allerlei min of meer vernuftige behandelmethoden het hoofd te bieden. Nu denken onderzoekers van de technische universiteit Dresden een manier gevonden te hebben om kanker(stam)cellen weerloos te maken tegen behandeling. Of dat inderdaad zo is valt vooralsnog moeilijk te zeggen (zeg ik er maar vast bij;as).
Kankeronderzoek heeft verschillende methoden en middelen opgeleverd om kankercellen te doden, maar helemaal uitroeien laten die woekercellen zich vaak niet. Het lijkt er op of kanker(stam)cellen een heel repertoire hebben aan ontwijkingstechnieken, die dan ook nog eens specifiek zijn voor het weefsel of orgaan in kwestie.
Niet lang geleden ontdekten onderzoekers rond Andreas Androutsellis-Theotokis een soortgelijk mechanisme dat betrokken is bij het herstel van weefsel. In dat herstel speelt de activering van stamcellen een rol en daarbij zou de STAT3-Ser/Hes3-signaalroute een rol spelen, net als bij sommige kankers en mogelijkerwijs ook bij die hardnekkige kankerstamcellen (maar dan om vernietiging te voorkomen).
Dat idee werd door Steven Poser en medeonderzoekers getoetst bij cellen uit een agressieve hersentumor van verschillende patiënten. De signaalroute bleek voor die cellen inderdaad een vluchtroute te zijn. Afhankelijk van welk ontwijkingsmechanisme de kankercellen gebruik maakten waren behandelingen al of niet effectief.

Pas afsnijden

Dat resultaat zette Androutsellis-Theotokis’ team weer aan het werk om te achterhalen hoe dat proces verloopt, welke genen actief of inactief zijn, welke mechanische eigenschappen van belang zijn, om zo behandelingen te vinden die werkzaam zijn als dat STAT3-Ser/Hes3-signaalmechanisme in het geding is. Op die manier lukte het hun de kankercellen de pas af te snijden, door die vluchtweg te blokkeren.

In combinatie met het afsnijden van die vluchtweg vonden de onderzoekers verschillende behandelingen waarbij de kankercellen gericht gedood konden worden. Verschillende van die behandelmethoden zouden al zijn toegelaten voor andere ziektes dan kanker. Andere, zoals een op het gen Hes3 gerichte RNA-interferentiemethode, zijn nieuw.
Om die toepassingen zo snel mogelijk in de klinische praktijk te brengen heeft de TU Dresden samen met wetenschappelijke King’s College in Londen het bedrijfje Innate Repair opgericht. Hoewel de aandacht nu vooral uitgaat naar agressieve hersenkankers, zouden er nu al aanwijzingen zijn dat hetzelfde ontwijkingsmechanisme ook bij andere kankersoorten wordt gebruikt. Laten we het er op houden dat er nog wel wat onderzoek nodig is alvorens deze aanpak ook praktisch zal worden toegepast.

Bron: Alpha Galileo