Kejin Hu, stamcelonderzoeker van de universiteit van Alabama (VS)

Kennelijk wordt er overal ter wereld hard gesleuteld aan het maken van pluripotente stamcellen. Hieronder staat een artikel hoe pluripotente stamcellen veiliger zouden kunnen worden gemaakt. Dit verhaal uit Birmingham (VS) gaat over de versimpeling van het pad van rijpe, gedifferentieerde cel naar (bijna) alleskunnende stamcel. Dat schijn je te kunnen doen door de ‘bladwijzers’, eiwitten, uit de cel te verwijderen.

Het schijnt dat cellen ook een soort ‘bladwijzers’ hebben. Dat zijn bepaalde eiwitten die de cel er aan herinneren welke genverzameling moet worden aangezet nadat de genen even niet actief zijn geweest. Onderzoekers van de universiteit van Alabama (VS) rond Kejin Hu onderzochten wat het opleverde als ze die herinneringseiwitten (=bladwijzers) verwijderden. Het lijkt er op dat dat leidt tot een gestroomlijnder route van rijpe cel naar een pluripotente stamcel. Hu noemt het proces ontbladwijzeren of ook ontlezen.

Ontbladwijzeren

Dat ontbladwijzeren gebeurt met kleine moleculen die het gemunt hebben op de bindingsplaats van die eiwitten, BET genoemd. Daardoor zou de herprogrammering zijn te versoepelen. Dat heeft als voordeel dat de opbrengst aan stamcellen hoger wordt (in vergelijking bij muizen is die bij menselijke cellen laag). Daarnaast denkt Hu dat daardoor de kwaliteit van de stamcellen beter wordt.
“In menselijke cellen is maar een deel van het genoom actief in een bepaald celtype”, zegt Hu. “De activiteit van een bepaalde groep genen bepaalt het celtype. Om een nieuw celtype te maken, in mijn geval een stamcel, hebben we het oude programma van de genactiviteit moeten wissen met de toevoeging van een nieuw transcriptieprogramma dat specifiek is voor stamcellen. Het is net als in de bouw: als je iets wilt bouwen, dan zal je eerst het oude gebouw moeten weghalen.”
De herprogrammeringsfactoren (ook eiwitten) die gewoonlijk worden gebruikt om uit rijpe cellen stamcellen te maken zijn niet probleemloos. Ze lopen, volgens Hu, tegen een herprogrammeringsbarrière aan. “Als we die barrière kunnen verlagen, dan vergroten we de opbrengst. Mijn strategie is om met chemische stoffen het transcriptieprogramma van de rijpe cellen te wissen.”

Bron: EurekAlert