Het leek allemaal zo mooi of infernaal (afhankelijk van de standpunten), gespecialiseerde cellen met een zuurbadje omzetten in totipotente stamcellen, maar de twijfels aan die prestatie van Japanse onderzoekers groeit, zo meldt het Duitse blad Der Spiegel. Stamcelonderzoekers denken dat de Japanners gesjoemeld hebben bij hun onderzoek.Het klonk allemaal heel sensationeel, wat Haruko Obokata en haar collega’s van het Riken-centrum voor ontwikkelingsbiologie in Kobe hadden ontdekt. Ze schreven er twee artikelen over in Nature. Was het te mooi/lelijk om waar te zijn? Kort na de publicatie wees een anonieme blogger al op methodische fouten in het onderzoek. Afbeeldingen zouden dubbel gebruikt zijn en de proef zou niet te reconstrueren zijn. “Dat is niet aanvaardbaar”, zegt stamcelonderzoeker Ulrich Ellings van het instituut voor moleculaire biotechnologie in Wenen. Ook hij heeft geconstateerd dat er met de plaatjes is geknoeid. Het kan zijn dat dit allemaal onopzettelijk is gebeurd, maar hij vindt dat wel verdacht.
Hij is voorzichtig als het gaat over de reproduceerbaarheid van de Japanse onderzoeksresultaten. Als signaal of de omzetting in stamcellen is geslaagd, gebruikten de Japanse onderzoekers een fluorescerend molecuul. Ook bij Elling kleurden de cellen groen, maar dat betekent nog niet dat dat ook stamcellen zijn geworden, stelt hij. Of de cellen inderdaad het vermogen hebben zich te vermeerderen en in alle typen cellen te veranderen moet nog bewezen worden. Het kan zijn dat het ‘stamcelsignaal’ door de zuurbehandeling wordt aangezet of er is een andere verklaring voor het oplichten. Bijna niemand schijnt er meer in te geloven, meldt het Duitse blad. “Er is grote skepsis in wetenschappelijke kringen over de publicatie”, zegt Elling. “Ondanks de pogingen van verschillende, ook door gerenommeerde, laboratoria, is het niet gelukt de proeven te reproduceren. Ik ken tenminste nog geen enkel geval.”
Het Riken-instituut heeft zelf een onderzoekscommissie in het leven geroepen. Daarin zitten naast Riken-onderzoekers ook onafhankelijke wetenchappers. Bij het blad Nature lijkt de zaak in onderzoek. Het is nog onduidelijk wanneer dat is afgerond.
Bron: der Spiegel